Mesleki ve teknik eğitimin sorunları belirlendi

Mesleki ve teknik eÄŸitimin durumunun ve sorunlarının belirlenmesi için yapılan çalıştayın sonuç raporu tamamlandı. Buna göre, mesleki eÄŸitimin en önemli sorunlarının başında sektörle iÅŸbirliÄŸi yetersizliÄŸi, öÄŸretmen ve öÄŸrencilerin kalitelerinin geliÅŸtirilmesi ile mesleki eÄŸitimin toplumsal algıları yer aldı. Raporda, sorunların çözümüne yönelik öneriler de sunuldu.

Milli EÄŸitim Bakanlığı’nca düzenlenen Mesleki ve Teknik EÄŸitim Çalıştay’ı sonuç raporu hazırlandı.

Çalışma gruplarının oluÅŸturulduÄŸu çalıştayda mesleki ve teknik eÄŸitimin durumu, yön veren kurum ve kuruluÅŸların tutumları, staj uygulamaları, finansmanı, yaygın ve informal öÄŸrenme, öÄŸrenci profili ve toplumsal algılar konularında sorunlar belirlendi.

Buna göre, mesleki ve teknik eÄŸitimdeki sorunların arasında sektörle iÅŸbirliÄŸi yetersizliÄŸi yer aldı. Bununla birlikte özel sektörün mesleki eÄŸitime yeterince destek vermediÄŸi, sanayinin ihtiyacı olan nitelikte insanın yetiÅŸmediÄŸi gibi sorunlar tespit edildi. Tespit edilen diÄŸer sorunlar ÅŸöyle sıralandı:

”EÄŸitim programları ve mesleki yönlendirmede eksiklikler, kurumsal yapıdan kaynaklı sorunlar, öÄŸretmen yetiÅŸtirmeden kaynaklı sorunlar, iÅŸ piyasası ihtiyaç ve beceri analizinin yapılmaması, kalite güvencesinin eksikliÄŸi, eÄŸitici, kariyer ve rehberlik konularında eksiklik, beceri ve staj eÄŸitiminde yetersizlik, öÄŸretim programlarında eksiklikler, iÅŸletmelere verilen teÅŸvikler, eÄŸitici kaynaklı sorunlar, mevzuat dağınıklığı ve bürokrasi çokluÄŸu, tanıtım eksikliÄŸi, akademik baÅŸarı düzeyi düÅŸük öÄŸrenci profili, yetersiz rehberlik hizmetleri ile yaygın ve örgün eÄŸitimde uygulanan programlarda yeterlilikte uyumsuzluk.”

Yabancı dil eğitimi

Raporun çözüm önerilerinde ise açılacak eÄŸitim programlarının belirlenmesi, stajları tasarımı ve uygulanması gibi süreçlere iliÅŸkin karar verme konusunda paydaÅŸların da yer alacağı bir mekanizmanın oluÅŸturulmasının önemine deÄŸinildi.

EÄŸitim kalitesinin artırılması, mesleki rehberlik ve yönlendirmenin ilgili bilgi ve donanıma sahip uzmanlarca yapılmasının gerekliliÄŸi bildirildi.

Mesleki ve teknik eÄŸitim veren kurumlara mali ve idari esneklik kazandırılması gerektiÄŸi belirtilen raporda, öÄŸretmen ihtiyacının da ilgili yüksek öÄŸretim programları mezunlarına lisansüstü eÄŸitim verilerek karşılanmasının önemi kaydedildi.

Mevcut öÄŸretmenlerin yeni teknolojilere ayak uydurabilmeleri için Bakanlık tarafından belli aralıklarla hizmet içi eÄŸitim verilmesinin önemi vurgulanan raporda, dört yıllık eÄŸitimin 3. senesinde 2 gün okul 3 gün iÅŸletme sisteminin oluÅŸturulması, 4. yılda öÄŸrencilerin sene boyunca iÅŸletmelerde eÄŸitim görmelerinin gerektiÄŸi belirtildi. Mesleki ve teknik eÄŸitimde kalite güvencesinin saÄŸlanması gerektiÄŸi kaydedilen raporda, staj imkanın saÄŸlayan iÅŸletmelere aldığı öÄŸrenci oranında teÅŸvik verilmesi talep edildi. Her meslek için dil seviyesinin belirlenmesi ve yabancı dil eÄŸitiminin geliÅŸtirilmesi de çözüm öneriler arasında yer aldı.

Mesleki eÄŸitimdeki öÄŸrenci profili

Milli EÄŸitim, Çalışma ve Sosyal Güvenlik ve Maliye bakanlıklarıyla sanayi ve ticaret odalarınca mesleki ve teknik eÄŸitime yönelik etkili tanıtım yapılmasının gerekliliÄŸi belirtilen raporda, ücret politikalarının mesleki ve teknik okul mezunlarının lehine düzenlenmesinin gerekliliÄŸi ifade edildi. Bu kiÅŸilerin asgari ücret dışında tutulması, asgari ücret uygulamasının nitelikli eleman için uygulanmaması gerektiÄŸi de kaydedildi.

Raporda öÄŸrenci profili ve baÅŸarı düzeyine iliÅŸkin ise ÅŸu önerilere yer verildi: ”Mesleki ve teknik eÄŸitim müfredatında öÄŸrencilerin öz güvenlerini geliÅŸtirici faaliyetler, sosyokültürel etkinlikler vekiÅŸisel geliÅŸim programları olmalı, deÄŸerler eÄŸitimine de yer verilmeli. Bu eÄŸitime gelen öÄŸrenciler sosyokültürel ve ekonomik düzeyi zayıf ailelerden gelmektedirler. Bu öÄŸrencilerin akademik ve sosyal zayıf arka planları telafi programlarıyla güçlendirilmeli. OrtaöÄŸretimde okul çeÅŸitliliÄŸinin azaltılıp, mesleki ve teknik eÄŸitime, genel ortaöÄŸretimle birlikte modüler bir yapı kazandırılmalı. Mesleki ve teknik eÄŸitimle genel eÄŸitim arasında yatay ve dikey geçiÅŸlere imkan verilmeli.

Meslek liselerine düÅŸük profilli öÄŸrencilerin gelmesinin önüne geçmek için yapısal bir deÄŸiÅŸikliÄŸe ihtiyaç var. Genel ve meslek lisesi ayrımına son verilmeli. Yeni modüler yapıda meslek liseleri müfredatı ve liselerin müfredatı eÅŸitlenmeli.”

Raporda informal öÄŸrenmelerin belgelendirilmesinin gerekliliÄŸi de kaydedildi.

Mesleki ve Teknik EÄŸitim Genel Müdürü Açıkgöz

Mesleki ve Teknik EÄŸitim Genel Müdürü Ömer Açıkgöz, rapora iliÅŸkin AA muhabirine yaptığı açıklamada, mesleki ve teknik eÄŸitimin mevcut durumunu görmek, geleceÄŸini belirlemek için çalıştay düzenlediklerini belirtti.

Konunun tüm taraflarının katıldığı çalıştayda sorunların ortaya çıkarıldığını ve çözüm önerilerinin sunulduÄŸunu dile getiren Açıkgöz, ”Çözüm önerilerini ve sorunları göz önünde bulundurarak mesleki ve teknik eÄŸitimin yeniden yapılandırılmasıyla ilgili strateji belgesini hazırlamaya çalışacağız” diye konuÅŸtu.

Çalıştayın temel sonuçlarından birinin öÄŸretmen ve öÄŸrenci kalitesinin geliÅŸtirilmesine yönelik olduÄŸunu dile getiren Açıkgöz, ÅŸunları söyledi: ”Taraflar bizden mesleki ve teknik eÄŸitimde çalışan öÄŸretmenlerin mesleki kalitelerinin geliÅŸtirilmesiyle ilgili talepte bulundu. Mesleki eÄŸitimden mezun olan öÄŸrencilerin de kalitelerinin geliÅŸtirilmesine yönelik isteklerini ilettiler. Mesleki ve teknik eÄŸitimde kalite güvence sisteminin oluÅŸturulmasını istediler. ÖÄŸrenciye kazandırılmaya çalışılan beceri, tutum ve davranışların belli bir kalite güvencesi altında olmasını istiyorlar. ÖÄŸrencilerin ölçme ve deÄŸerlendirmesinde öÄŸretmenlerin sübjektif deÄŸil okuldaki bağımsız bir birimin bunu yapmasını istediler. Ayrıca mesleki ve teknik eÄŸitimle ilgili özel sektörün teÅŸvik edilmesi talebinde de bulundular.”

Sektörle iÅŸbirliÄŸinin geliÅŸtirilmesine yönelik de kendilerinden talep geldiÄŸini belirten Açıkgöz, ”Bu bizim de doÄŸru bulduÄŸumuz bir talep. Çünkü yetiÅŸtirdiÄŸimiz öÄŸrenci sektörde istihdam oluyor, dolayısıyla sektörün düÅŸünceleri eÄŸitim ve öÄŸretim süreçlerine yansımalı” dedi.

Raporda toplumun mesleki ve teknik eÄŸitimle ilgili algısında zayıflığın olduÄŸunun da yer aldığını ifade eden Açıkgöz, ÅŸunları kaydetti:

”Mesleki ve teknik eÄŸitim, genel eÄŸitimin bir ikincil sınıf okulu olduÄŸu yönünde bir toplumsal algı var. Bu algıyı düzeltmek hepimizin ortak amacı olmalı. Bu algıyı kısa sürede düzeltmeliyiz aksi takdirde bu eÄŸitim kaliteli ve nitelikli hale getiremeyiz. Mesleki ve teknik eÄŸitime giden öÄŸrencilerin rehberlik yapılması da önemli. Çocukların meslek seçimi yaparken yeterli bilgiye sahip olmadıkları yönünde yaygın kanaat var. Bu sorunları ortadan kaldırmak için çocukların bu meslek seçiminden önce etkin rehberlik verilmesi yönünde talep var.”