Gelişimde Kritik Dönemler adlı doküman sinifogretmeniyiz.biz sitemizin
kategorisinde yer almaktadır. Bu kategoride
dosyasına benzeyen başka dokümanlar dabulabilirsiniz. Bu kategori de ilkokul 1.sınıf, 2.sınıf, 3.sınıf, 4.sınıf ve ortaokul 5.sınıf, 6.sınıf, 7.sınıf, 8.sınıf dosya ve dokümanlarına ulaşabilirsiniz.
Dosyayı indirmek için aşağıdaki hemen indir bağlantısına tıklamanız yeterlidir.
Geli�imde Kritik D�nemler
GEL���M�N KR�T�K D�NEMLER� �ocuklar,baz� geli�im d�nemlerinde ve ya�larda belli t�r ��renmelere kar�� y�ksek duyarl�l�k g�sterme e�ilimindedirler.�evre etkilerine kar�� daha duyarl�d�rlar ve �evrede d�zenlenen ��renme ya�ant�lar�n� di�er d�nemlerden daha h�zl� kazanabilirler.Psikologlar bu d�neme kritik geli�im d�nemleri ad�n� vermektedirler.(Oyama,1979)Ana-baba ve ��retmenler,�ocuklar�n �st d�zeyde geli�imlerini sa�lamak istiyorlarsa,bu kritik geli�im d�nemlerinde,�ocuklar�n belirli ya�ant�lar� ge�irmeleri i�in olanaklar haz�rlamal�d�rlar.�rne�in;�ocuklar�n ba�kalar�yla yak�n ili�kiler kurabilmesi i�in bebeklere yak�n,sevecen,s�cak davran�lmal�d�r.Bu �ans�,bebeklere sa�lamadaki gecikme,en fazla alt� ay� ge�ti�i taktirde,okul y�llar�nda sosyal ili�kiler geli�tirme yetene�i zay�flayabilir. (Bowlby,1965)
Burada can al�c� nokta zamanlamad�r.E�er ��rencilere ya�amlar�n�n belirli zamanlar�nda ��renme f�rsatlar� sa�lanmam��sa geli�im ya yava�layabilir ya da tamamen durabilir.Bir �ok psikologa g�re okul �ncesi y�llar� ps�ko-sosyal geli�im i�in oldu�u kadar zihin ve dil geli�imleri i�in de kritik geli�im d�nemidir.Bu nedenle,�zellikle sosyo- k�lt�rel a��dan geri olan �evrelerde ya�ayan �ocuklar�n bu dezavantaj�n� gidermek i�in erken y�nlendirici programlar�n uygulanmas� gerekmektedir.Aksi taktirde �ocuklar �ok �nemli baz�,ya�ant�lar� zaman�nda kazanamayacaklar�ndan dolay� ya��tlar�ndan daha geride g�r�nebilirler.
(Senemo�lu,Nuray,Geli�im ��renme ve ��retim,S14,Gazi Kitapevi,Ankara,2001) �lk y�llarda geli�im �ok �nemlidir. Bunu ilk kez Freud ki�ilik uyumsuzlu�una ili�kin �al��malar�nda ortaya koymu�tur. Freud bir�ok ki�ilik uyum bozuklu�u g�steren ki�ilerin �ocukluk y�llar�nda ba�ar�s�z deneyimlere sahip oldu�unu saptam��t�r.Erikson ise bu devreyi g�ven evresi olarak de�erlendirir.
Knobloch ve Pasamanich 1974 y�l�nda ger�ekle�tirdikleri, ya�am�n ilk be� y�l�n� kapsayan model geli�ime ilgin� bir yorum getirmektedir. Be� davran���n sa�l�kl� bir geli�im i�in b�t�nle�mesi gerekti�ini s�ylerler.
Bunlar: 1.Alg�,duygu hareket tepkileri ve g�z el koordinasyonu i�eren uyum, 2.Ba��n dengesi oturma, ayakta durma, emekleme ve y�r�meyi i�eren t�m motor davran��lar, 3. Objeleri el ve parmaklar� kullanarak yakalama ve kavramay� i�eren motor davran��, 4.C�mleler, y�z ifadeleri,mimik ve s�zc�klerle kavray�� i�eren dil faaliyeti, 5.Beslenme becerisi,tuvalet e�itimi,ba��ms�zl�k ve i�birli�ini i�eren ki�isel-sosyal davran��t�r. Knobloch ve Pasamanich, Arnold Gesell’in �al��ma ve �l��mlerini geli�tirerek, geli�imin ilk be� y�l�nda baz� kritik ya�lar�n varl���n� savunmu�lard�r.Bu kritik ay ve ya�lar ��yle �zetlenir.
_Birinci y�l�n ilk �� ay�nda,bebekler g�z k�relerinin hareketini sa�layan”oculomotor “kaslar�n�n kontrol�n� kazan�rlar.D�rt haftal�k yeni do�an, ba��n�n �st�nde as�l� duran bir objeyi hemen fark etmez ,ama obje,�ocu�un g�rme �izgisi �zerinde hareket ettirilirse �ocuk onu s�n�rl� bir alan i�inde ba� ve g�z hareketleriyle izler. �lk y�l�n ikinci �eyre�ini olu�turan 18.ve 28 haftalarda ba�� ve bedenin �st k�sm�n� destekleyen kaslarla,el ve kollar�n hareketini sa�layan kaslar�n kontrol� kazan�l�r.Bebek,yast�klarla desteklenmi� olarak oturmaktan ho�lan�r ve ba��n� destek olmadan dik tutabilir,bir objeye uzatabilir.
�lk y�l�n ���nc� �eyre�i olan 28.ve 40. haftalar aras�nda,g�vde ve parmaklardaki kontrol�n geli�ti�i g�r�l�r. �ocu�un bu evrede ba�parma��n� kullanabilmesi yakalama becerisini geli�tirir.
40.ve 52.haftalar aras�nda,�ocuklar�n bacaklar�yla ayaklar�n� kontrol edebildikleri ve bu evrede destekle ayakta durup y�r�yebildikleri g�r�l�r.Bacaklar g�vdeyi ta��yacak kadar kuvvetlidir,ama v�cuttaki denge zay�ft�r.�ocuk rahat�a oturabilir,v�cudunu d�nd�rebilir ve d��meden bir yana e�ilebilir.Y�z�koyun yatarken oturabilir,yerde s�r�nerek ilerleyebilir ya da emekleyebilir.
�kinci y�lda ko�ma ve y�r�me geli�ir,�ocuklar k���k ve b�y�k tuvaletlerini kontrol etmeyi ba�ar�rlar.Konu�maya ba�larlar ve ki�isel kimli�e sahip olmak isterler. �ki ve �� ya�lar�nda �ocuklar,dili bir d���nce arac� olarak kullanabilirler. D�rd�nc� y�lda �ocuklar gerek ki�isel ya�amlar�nda,gerekse ev ortamlar�nda daha ba��ms�z olmaya ba�larlar.d�rt ya� �ocu�unun motor davran��� daha m�kemmelle�mi�,her hareket tek ba��na yap�labilir hale gelmi�tir. Be�inci y�lda motor kontrol� olgunla�m�� dil olduk�a yeterli bir bi�imde ifade edilebilir hale gelmi� ve sosyal uyum g�r�lmeye ba�lam��t�r.�ocu�un hareketleri geli�mi�,dengesi kusursuz hale gelmi�tir. (Yavuzer,Haluk,�ocuk Psikolojisi,ss 39 ,40,41,Remzi kitabevi,�stanbul,2001) Ayr�ca ilk �ocuklukta iki bu�uk ve be� ya� kritik d�nemlerdir.�ki bu�uk ya� d�nemi bir ge�i� d�nemidir.2,5 ya� d�nemi bir d�n�m noktas� ve sinir d�neminin geli�iminde bir ara d�nemidir.2,5 ya� d�nemi �ocu�unun dengesi tam de�ildir.En �nemli �zellik farkl� kutuplar aras�nda yalpalamad�r.sonu� olarak bu ya� bir ayk�r�l�k ve dengesizlik ya��d�r. 5 ya� �ocu�unun d�nemi bir olgunluk d�nemidir.5 ya� �ocu�u 4 ya� �ocu�undan de�i�iktir. 4 ya� �ocu�u de�i�kenlere kaypakt�r.5 ya� �ocu�u ise olgun bir yap�dad�r.K�saca 5ya� �ocu�u kendi kendine yeter,sosyaldir,kendinden emindir,�ekilci ve uyumludur,rahat ve ciddidir,dikkatli ve kararl�d�r.Nazik bir dosttur.3 ya� �ocu�unun geli�mi� bi�imidir.
Son �ocuklukta ise 6 ve 10 ya�t�r.6 ya��nda �ocuk 2,5 ya��n�n olumsuzluklar�n� g�sterir.de�i�ken ya�t�r.Bedensel ve patolojik de�i�meler dikkat �eker. 10 ya��nda d�zenli huzurlu ve elde edilen bilgilerin �z�mlendi�i topland���,dengelendi�i ara evredir.10ya� �ocu�unun g�nl�k �ereksimine duygusal ya�am�na sosyal geli�imine dikkat edilmelidir.
Not:�niversite notlar�ndan derlenmi�tir.
http://www.sinifogretmeniyiz.biz , S�n�f ��retmenlerinin Kaynak Sitesi