İlkokul Dönemi Gelişimi (6-12 Yaş Dönemi) - (Gelişim ve öğrenme Eğitim Bilimleri )

�LKOKUL DÖNEM� GEL���M� ( 6- 12 YA� DÖNEM�)

            Alt� ya��ndan, on iki ya��na kadar çocuklarda belirli de�i�iklikler ya�anmaktad�r. Bu de�i�iklikler özellikle aileler, ö�retmenler ve onlar� yak�ndan bilen ki�iler taraf�ndan kolayl�kla görülebilir.

            Çocuklar, bu devrelerde di�erlerine nazaran daha h�zl� büyürler. Çocuk ergenlik ça��na gelmeden bu büyüme son haddine eri�ir. Bu ça�da elbiseleri aile bütçelerini sarsacak �ekilde s�k s�k küçülmeye ba�lar.

            Ayn� ya�taki çocuklar�n aras�ndaki boy ve a��rl�k farklar� bizleri endi�elendirmemelidir. Kal�t�mla geçen vücut yap�s�, sa�l�k durumu, beslenme ve duygusal çevre boy ve a��rl�k durumunu etkiler. Bu sebepten çocuklar� birbirleriyle k�yaslamak do�ru olmaz.

            Büyümede önemli olan husus, çocu�un devaml� surette kilo almas�d�r. Bundan emin olmak için doktorlar, y�lda iki kez çocu�un tart�l�p boyunun ölçülmesini önermektedirler. Yaln�z al�nan kilo a��r� olmamal�d�r.

            Alt� ya��nda çocuklar�n vücutlar� bir hayli de�i�ikli�e u�rar. Bunlardan biri, burun ve bo�az hastal�klar� ile, geçici hastal�klara kar�� koyma niteliklerinin zay�flamas�d�r. Her çocu�a bebekli�inden ba�layarak, ileri çocukluk ça��na kadar, doktorlar�n ö�ütlerine uyarak a�� ve serum yap�lmal�d�r.

            Yedi ya��ndaki çocu�un okula yeni ba�lam�� olmas�, etraf�ndaki çocuklar�n so�uk alg�nl��� ve di�er hastal�klara tutulmu� olma ihtimali ile birlikte bunlara yakalanma oran�n� art�rm��t�r. Belki de ilk s�n�fa büyük bir hevesle ba�lad��� halde ilkokul �artlar�na güçlükle uyabilmi�tir.

 Yedi ya��ndaki çocuktan yerinde sessizce oturmas�n�, kendine veriler ödevi yapmas�n� ve okumay� beklemek belki de henüz ula�amad��� bir olgunluk seviyesine getirmektir. Bu �ekilde, çocu�un kald�rabilece�inden fazlas� istenmi� olursa, okula gitmeden önce mide sanc�lar�, kahvalt�ya kar�� isteksizlik gibi belirtiler kendini gösterebilir. Okuldaki ilk y�l, çocuklar için yeni �artlara ve arkada�lara al��ma güçlü�ü yönünden çetin bir tecrübedir.

            Alt� ya��ndaki çocuklar�n geçirdi�i de�i�ikliklerden biride di�lerin dökülmesi ve ö�ütücü di�lerin ç�kmas�d�r. Di� f�rçalama al��kanl��� henüz geli�memi�se mutlaka üzerinde durularak geli�tirilmelidir. Alt� ya��ndaki bir çocuk iyi beslenmeye, hastal�klardan korunmaya ve anla��lmaya ihtiyaç duyar.

            Bu ça�larda i�tah aç�k ve normaldir. �yi ve çok miktarda yiyecek ve özellikle çe�itli besinlerin çocu�a verilmesi önemlidir. Okuldan aç gelen çocu�a süt ve meyve cinsinden besinler verilmelidir. Küçük çocuklar için ö�ütlenen bütün g�dalar miktar� art�r�larak verilmelidir.

            Çocuklar�n büyümeleri bak�m�ndan uyku da yiyecek kadar önemlidir. Uyku beslenmeye ba�l�d�r.  Çok yorgun ve uykusuz çocu�un i�tah� azd�r. M�zm�zl�k edip kendine verilen yiyecekleri geri çevirir. Uykunun miktar ve saatleri her çocu�a göre de�i�kenlik gösterir. Bunun için her ailenin, çocuklar�n� gözlemleyerek de�i�ik uyku miktar� ile saatinden sonra onlar�n tepkilerine göre, uyuma durumlar�n� tespit etmeleri gerekir.

 Yorgun çocuklar güç ö�renmektedirler. Yorgunluk, ilgi alanlar�n�n geni�li�ini azalt�r ve onlar� daha sinirli ve i�birli�ine kapal� hale getirir. Bu durum ya yetersiz beslenme yada uykusuzluktan ileri gelir. Yetersiz beslenmenin belirtilerinin huzursuzluk, dikkati toplama yetersizli�i, a��r anlama ve zay�f haf�za oldu�u görülmü�tür. Açl�k davran��lar� olumsuz etkiler.

            �yi bir kahvalt�, günün ilk saatlerinde okulda daha iyi çal��may� ve daha dikkatli olmay� sa�lar. Onun için çocuklar�n gerekti�i gibi kahvalt� etmeleri �artt�r. Okulda da çocuklar�n beslenmeleri mutlaka gerekmektedir.

            6-12 ya� aras�, becerilerde h�zl� bir geli�me ve grup oyunlar�na kar�� ilgi duyma ça��d�r. Oyun ve ustal�klar� kolayca ö�renebilen çocuklar, arkada�lar� aras�nda sevilip sivrildikleri gibi önder olmaya da adayd�rlar. Buna kar��l�k, geç ö�renen çocuklar ise arkada�lar�n�n ald�rmamas� sebebiyle mutsuz olabilirler.

            Ki�ili�in geli�mesi, becerikli olu�un etkisindedir. Baz� çocuklar, y�lmadan u�ra��p gerekeni yapmay� ba�ar�rken baz� çocuklar çabuk pes edip kendilerine güvenlerini yitirebilirler. Bu tip çocuklar, anneleri, babalar�, ö�retmenleri, a�abey ve ablalar� taraf�ndan cesaretlendirilmeli ve övülmelidir.

            Aile, kaslarla ilgili becerilerini geli�tirebilmesi için çocu�a bisiklet, top, raket, basketbol ve buna benzer �eyler sa�layarak onu heveslendirmelidir. Ayn� zamanda bu gibi fiziksel ve psikolojik yard�ma muhtaç olan çocu�u, onunla birlikte oynamakla da heveslendirilmi� olurlar.

            Aile ve ev hayat�, çocuklar�n düzgün bir duru� ve muntazam bir biçim kazanmalar�na yard�m eden ba�l�ca sebeplerden biridir. Çocuklar�n yataklar�n�n, boylar�ndan uzun ve sert olmas�ndan ba�ka, yast���nda çok ince olmas�na dikkat edilmelidir. Hem yemek hem de çal��ma sandalyeleri, tam yükseklikte olmal�d�r. E�er çok yüksekse, çocuk, yeti�mek için kollar�n� ve omuzlar�n� kald�racakt�r.

            6-12 ya�lar aras�nda, çocu�u düzenli aralarla muayene ettirmek ak�ll�ca bir tedbirdir. Ba�tan ilgisiz olup, sonradan dövünmek fayda etmez. Çocu�un sa�l�k sorunu en ba�tan önlenmeyecek olursa, sonradan daha çok zarar ile beklide belirli bir iz b�rakt�ktan sonra giderilebilir. Çürük di�ler, a�z�n biçimini bozmadan doldurulmal�, bademcik, burundaki etler vaktinde al�nmal�d�r. Gözlerin de tedaviye veya gözlü�e ihtiyac� olabilir. Ana- babalar sa�lam vücudun sa�lam kafada geli�ebilece�ini unutmamal�d�rlar. 

            �nsanlar�n vücutlar� gibi, ak�llar� da de�i�ik oranlarda geli�ir. Yedi ya��ndaki bir çocuk, di�er ya��tlar� kadar iyi okuyam�yorsa, onun daha az ak�ll� oldu�unu söyleyemeyiz. Belki de daha a��r olgunla�maktad�r ve gelecekte arkada��n� geçebilir.

            Çocuklar baz� bilgi ve ustal�klar� kazanmaya çal��t�kça, yeti�kinli�e yakla�t���n� anlar. Co�rafya, tarih veya tabiat bilgisinden baz� konular� anne ve babalar�yla konu�urken kendilerini büyümü� hissederler.

            Çocuklar büyüdükçe, kar��la�t�klar� problemleri çözümlemek için bildiklerini birbirine ekleme ve bunlardan bir sonuç ç�karma yetenekleri de artar. Çocuklara kar�� tak�nd���m�z tavr�n en önemli aksakl�klar�ndan biri de, onlar�n kendi kendilerine bir �eyi dü�ünebilme yeteneklerine inanmamam�zd�r. Genel olarak problemler kar��s�nda hemen onlara yard�m edip kendi yarg� güçlerini kullanma f�rsat�n� vermeliyiz. Bir anne ve baban�n e�er yeterli sabr� varsa, bir problem

 kar��s�nda önce çocu�un çözümleme çabas�n� bekleyip, gerekti�inde ona cesaret vererek yard�m etmesi ve bu yolda yavrusunun zeka ve yarg� gücünün geli�mesine destek olmas� gerekir.

            Hayal gücü, çocu�un bu ça��nda  zaman zaman görülen ve sonralar� kaybolup giden bir hazinedir. Bu hazineyi muhafaza etmek anne baban�n elindedir.

            Çocuklar ço�unlukla tuhaf �eyler hayal ettiklerinden alay edilirler. Bazen de aç�k olan gerçe�i de�i�tirip “hayali masallar” uydurduklar� için cezaland�r�l�rlar. Oysaki hayal gücü, heyecan yarat�c� ki�ileri, hiç ilgi çekmeyen ki�ilerden ayran bir özelliktir. Hayal gücü olmadan hiçbir icat yap�lamaz; her icat önce onu bulan�n kafas�nda �ekillenmi�tir. Bütün ileri uygarl�klar, yarat�c� gücün eseri olan ad�mlarla ilerlemi�tir.

            Genellikle tek ba�lar�na oynayan çocuklar hayali arkada�lar icat ederler. Kendi ya�lar�ndaki konu�up oynayabilece�i çocuklara ihtiyaçlar� vard�r. Bu kendi yaratt�klar� oyun arkada�lar�ndan dolay� alay edilip utand�r�lmamal�d�rlar. Ancak bu hayal kurma gerçek hayatlar�na engel olursa, baz� tedbirler al�nmal�d�r. Çocu�a hemen gerçek arkada�lar sa�lanmal�, onun günlük hayat�n� daha heyecanl� ve ba�ar�l� bir hale getirmelidir.

            Sald�rganl���n ortaya ç�kmad��� hiçbir ya� yoktur. Çocukta bu durum en �iddetli devresine alt� ya��nda girer. 6- 12 ya�lar� aras�ndaki çocuklar�n ço�u sald�rgan güdülerle doludur. Kendinden büyüklere kar�� zaman zaman iradelerini gösterip kar�� koymak isterler. Büyükler bu k�zg�nl���n ve kar�� koyman�n büyümenin bir parças� oldu�unu bilerek anlay��la davranmal�d�r. Bir anne veya baban�n veya büyük karde�in “ ne oluyor bu çocu�a eskiden ne kadar iyi bir çocuktu” dedi�i s�k s�k duyulur. ��in esas�, okula ba�lamakla, çocu�un evinin d���ndaki dünya ve kendisinin bu dünyan�n önemli bir parças� oldu�unu anlamas�ndan ibarettir. E�er okulda ve evde çocu�a anlay��la yakla��l�r ve kendini ifade edebildi�i bir ortam yarat�l�rsa bu ilk y�l oldukça heyecan verici ve serüven dolu geçer.

Her ne kadar sald�rganl�k çocuklarda normal olup, ileriki ya�larda onlara ba�ar� sa�layacak bir özellikse de, bunun fazla olmas� ele al�n�p incelenmesi gereken bir konudur. Belki de çocuk, sald�rgan olma yolunu, ba�ar� sa�lay�p yetene�ini ispat etmek için de�il de, sevgi ve �efkatten uzak oldu�unu ve bunlara ihtiyac� oldu�unu belirtmek amac�yla seçmi�tir.

Çocuklar ba�ar� ve bir �eyi yap�p bitirmeye ihtiyaç duyduklar� bu devrede, önemli i�ler yapmak isterler. Bu çe�it i�ler onlar�n sorumlu birer vatanda� olarak yeti�melerini sa�lar. Kendilerinden ba�ka �eylere sorumlu olman�n ilk ba�lang�c� evde hayvan veya bitki beslemekle olabilir. Hayvan veya bitkilere kar�� �efkat besleyen bir çocuk insanlara da ayn� duyguyu duyar.

            Taklitçilerin en profesyoneli çocuklard�r. Anne ve babalar� görgü kurallar� hakk�nda ne anlat�rlarsa anlats�nlar çocuklar anne ve babalar�n�n yapt�klar�n� yaparlar. Onlar çevrelerindeki yeti�kinlerin birer aynalar� gibidir.

            K�sacas�   çocuklar minik görülen kocaman dünyalard�r. Önemsiz gibi gördü�ümüz davran��lar onlar�n bütün hayat�n� ve ki�ili�ini etkileyebilir. Yap�lmas� gereken, en k�zg�n oldu�umuz zamanlarda bile bunu ona hissettirmeden sab�rla yakla�mak, onu anlamaya çal��makt�r. A��r� bask�c� yada a��r� ho�görülü olmadan dengeli davranarak gelece�e sa�l�kl� ve ba�ar�l� bireyler yeti�tirebiliriz…