Motivasyon Güdülenme ve öğrenme adlı doküman sinifogretmeniyiz.biz sitemizin
kategorisinde yer almaktadır. Bu kategoride
dosyasına benzeyen başka dokümanlar dabulabilirsiniz. Bu kategori de ilkokul 1.sınıf, 2.sınıf, 3.sınıf, 4.sınıf ve ortaokul 5.sınıf, 6.sınıf, 7.sınıf, 8.sınıf dosya ve dokümanlarına ulaşabilirsiniz.
Dosyayı indirmek için aşağıdaki hemen indir bağlantısına tıklamanız yeterlidir.
Motivasyon - G�d�lenme
�nsan� Geli�meye �ten G�� Etkile�ti�i �evresi insan�,davran��lar ��renmeye zorlar.Zorlama ile hayvanlar da baz� davran�mlar� ��renirler.Ama hayvanlar� davranmaya iten g�c�n , i� g�d� oldu�u varsay�lmaktad�r.�nsan� geli�meye iten g�� ise d�rt�,g�d�,gereksinme ve g�d�lenme kavramlar� ile anlat�lmaktad�r. �� g�d�(instrict) bir canl� t�r�n�n t�m �yelerinde ayn� bi�imde g�r�len , kal�tsal olarak �rg�tlenmi�(programlanm��) ��renmeye dayanmayan, davranma e�ilimidir.�� g�d� ile yap�lan davran�mlar kendili�inden do�al olarak ortaya ��karlar.Kimi kez i� g�d� s�zc��� yerine i�tepi s�zc��� de kullan�l�r.Kimi psikologlar, sald�rganl�k,k�skan�l�k,yerimsemek (bir alanda iyelik hakk� oldu�unu savunarak alan� korumak) gibi davran��lar�n kayna��n�n insan�n i� g�d�s� oldu�unu savunurlar.Ama insan,�teki canl�lardan farkl� olarak , �evre etkilerinin d���nda i� g��lerinin zorlamas� ile , do�ay� de�i�tirecek,�teki canl�lardan �st�n gelecek, kendine k�lt�r denilen bir ortam yaratacak geli�mi�li�e ula��r. �nsan�,yemek,i�mek gibi ya�amas� i�in gereken davran��lara y�nelten ve do�u�tan getirilen itici g�ce d�rt�(drive) denir . Kimi psikologlar , d�rt�leri fizyolojik g�d� ad� alt�nda g�d�lerin alt dal�na koyarlar.(Brown ve Wallace,1980) G�d� (motive) insan� bilin�li olarak ya�amas� ve geli�mesi i�in bir gereksinimini kar��lamaya y�nelten bir i� g��t�r. G�d�ler, ��renilmemi� (kal�tsal) ya da do�umdan sonra �evrenin gereksinmeyi kapsayan genel bir kavramd�r.G�d�n�n a��k�a g�zlenen ya da g�zlenmeyen bir �ok t�r� vard�r. Psikologlar g�d�leri teker teker saymaktan daha �ok bunlar� k�melendirerek adland�r�rlar. �nsan , baz� g�d�lerinin fark�nda olmayabilir. Fark�na var�lan yada var�lmayan g�d�ler, do�umdan sonra birbirini etkileyerek ve �evre de�i�kenleri ile �ekinik(recessive) ya da ba�at (dominant) nitelik kazanarak insan�n g�d�sel �r�nt�s�n� (motivational pattren) olu�tururlar. �nsan, belli bir g�d�n�n y�nlendirmesinden �ok g�d�sel �r�nt�n�n y�nlendirmesiyle gereksinimlerini kar��lar. Gereksinme(need) insan�n bedensel , toplumsal, ruhsal nitelikte olan bir �eyin (nesne,ili�ki ,duygu, bilgi gibi) yoksunlu�undan , yetmezli�inden duydu�u i�sel gerilimdir. G�nl�k anlat�mda gereksinme kavram� g�d� ,d�rt� kavram�na g�re daha �ok kullan�l�r. Ayr�ca, g�d� ,d�rt� ve gereksinme kavramlar� , birbirinin yerine kullan�labilir. D�rt� ,g�d� ya da gereksinmenin insan� , bir davran��� ��renerek ya da de�i�tirerek geli�meye itmesi gerekir . Ba�ka bir deyi�le insan ,gereksinmesini doyurmaya g�d�lemelidir. G�d�lenme (motivation) insan�n gereksinmesini (d�rt�s�n�, g�d�s�n�) doyurmak i�in eyleme ge�ecek d�zeyde isteklenmesidir.Buna g�d�n�n(ya da g�d�sel �r�nt�n�n) yekinmesi(arouse) denir.Gereksinmenin etkisiyle g�d�lenmeyi ,d�� etkilerle g�d�lenmeden ay�rmak i�in ,gerekti�inde i�sel (do�al)g�d�lenme deyimi kullan�l�r. D��sal (yapay) g�d�lenmeye e�itimde g�d�leme denir. G�d�leme(motivate), insan� bir gereksinmesini doyurmaya ya da onda yeni bir gereksinme yaratmaya y�nelik d��tan yap�lan etkidir. Kimi kez etkileme ile g�d�leme e� anlamda kullan�l�r.��retmenin ��rencide bir konuyu ��renmeye istek yaratmas� g�d�lemedir.E�er ��retmen ��rencide ,onu ��renme eylemine ge�irecek d�zeyde istek yaratabilmi�se ��renci d��tan g�d�lenmi�tir.(Ba�aran,1996,ss24-25)G�d�ler �nsan�n amac� , ya�am�n� ve soyunu s�rd�rmektir. �nsan�n ya�am�n� ve soyunu s�rd�rmesi de g�d�lerini doyurmakt�r.�nsan�n baz� g�d�leri kal�tsald�r.A�l�k susuzluk,cinsellik,merak,oyun, devinme gibi g�d�ler do�u�tan gelir.Bunlara d�rt�,birincil g�d�,temel g�d� ya da ��renilmemi� g�d�ler de denilmektedir.Bu t�r g�d�lerin ,yekindi�inde insan� davran��a itme g�c� y�ksektir. A�l�k,susuzluk gibi d�rt�lerin doyurulamamas�, insan�n ya�am�n� sona erdirir. (Maslow,1971) �nsan�n baz� g�d�leri ise �evre etkenleri ile olu�ur. Bunlar ��renilmi� g�d�lerdir. �evre etkenleri i�inde �zellikle toplum,insan�n yeni g�d�ler ��renmesini sa�lar. Buna k�lt�rel ya da sosyal etkenler denir. �evre etkenleri ile edinilenler ,bir topluma ili�kin olma , toplumun onay�n� kazanma , ba�kas�n�n g�z�ne girme ,sorumluluk alma, ba�ar�l� olma ,toplumda bir konum edinme gibi g�d�lerdir. Bunlara ikincil g�d�lerde de denir. �nsan�n ��renilmemi� ve ��renilmi� g�d�lerinin ne oldu�u konusunda pek �ok ara�t�rma yap�lm�� ve �ok say�da g�d� ,d�rt� ve gereksinme ad� bulunmu�tur. Bunlar�n k�melere ay�rarak s�n�fland�r�lmas� da yap�lm��t�r. Bu s�n�fland�rmadan biri a�a��dad�r (Cole ve Hall,1966) : 1. Beden g�venli�ini sa�lama: Ya�ama ,dinlenme, tehlikelerden,hastal�klardan ve kazalardan korunma , �al��ma gibi gereksinmeler. 2. Cinsel doyurulma:Kar��t cinsin dikkatini ve ili�kisini sa�lama , cinsel gerilimden kurtulma gibi gereksinmeler 3. Sevilme ve kabul edilme:Sevilme g�ven i�inde olma arkada� ve dost edinme , toplumca be�enilme , bir k�meye kat�lma, ba�kalar�n� memnun etme , iyilik yapma , �v�lme gibi gereksinmeler 4. Toplum da yer edinme ve tan�nma : Mal edinme,edindiklerini koruma , �nder olma, �nderi izleme , ba�kalar�n� y�netme, ba�kalar�n� koruma, ba�kalar�n� �yk�nme, sayg�nl�k kazanma, k�nanmaktan,ay�planmaktan ka��nma gibi gereksinmeler 5. Bili�sel ya�am ve yarat�c�l�k:Ba�kalar� ile ayn� d���ncede olma ,kendini anlatabilme,�zendirilme, desteklenme , d���nme, bilgi ve beceri edinme,bunlar� yorumlama,�rg�tleme , a��klama , yollar�n� arama gibi gereksinmeler 6. Kendini bilme ve geli�tirme: (�z ger�ekle�tirim)Geli�me , kusurlar�n� ve engelleri yenme ,amac�na ula�ma,ve zorlamalara kar�� koyma, kendini bilme ,tan�ma ve bulma gibi gereksinmeler Gereksinmelerin bu genel s�n�fland�r�lmas�n�n yan� s�ra , ��rencilerin as�l gereksinmeleri de ��retmen i�in �nemlidir.��rencilerin gizil g��lerini ve ki�iliklerini geli�tirebilmeleri i�in, e�itim yoluyla doyurmak istedikleri gereksinmeleri be� ba�l�k alt�nda toplanabilir: 1. �z ger�ekle�tirim gereksinimi:��renci kendini tan�mak,kendini kabul etmek,yeteneklerini yeterliliklere d�n��t�rmek,ama�lar� ile yeterlikleri aras�nda denge kurmak, sorunlar�n� bilimsel bilgilerle ussal yakla��mla ��zmek,davran��lar�n� istenci (iradesi) ile y�nlendirerek d���nce ve eylem �zg�rl���ne ula�mak ister. 2. Anlat�m ve ileti�im gereksinimi : ��renci duygular�n� , d���ncelerini , konu�arak, ya�ayarak, �izerek, devinerek, renk ve madde kullanarak de�i�ik yollarla anlatmak; anlat�mda de�i�ik ara�lar� kullanmak,ba�kalar� ile etkili bir ileti�im kurmak ister. 3. �li�ki,i� birli�i , birlikte ya�ama gereksinimi: ��renci, ba�kalar� ile ili�ki kurmada , birlikte �al��mada ve ya�amada yeterli olmak ba�kalar� ile iyi ili�kiler kurmak ister. 4. Sa�l�kl� ya�ama gereksinimi: ��renci,kendini ve �evresini temizlemede dengeli beslemede ,sa�l�k kurallar�n� uygulamada , kaza ve hastal�klardan korunmada ya�am�n� ussal ve �zenli d�zenlemede yeterli olmak ister. 5. �retim ve tutumluluk gereksinimi : ��renci ge�imini sa�lamak i�in bir meslek edinmek, mesle�ini ba�ar�l� y�r�tmek , gelir ve giderleri aras�nda denge kurmak, �rettiklerini ve elindeki kaynaklar� tutumlu kullanmak,kara g�nler i�in para biriktirmek,kaynaklar�n� savurmamak ister. Okul , bu gereksinmelerle gelen ��renciye gereksinmelerini doyurabilece�i ortam� haz�rlayabilmeli ,bilgi,beceri,ve tutumu (davran���) kazand�rabilmelidir. G�D�LENME Bir g�d� (d�rt�,gereksinme) doyumsuzlu�a d�n��t���nde , yeterince doyurulamad���nda , eri�mek istedi�i hedeften yoksun b�rak�ld���nda hedefine ula�mada yetersiz kald���nda insan� gerilime iter.Bu i� gerilim , insan�n g�d�s�n� doyurmak ya da g�d�n�n hedefine ula�mak i�in gerekli davran��lar� yapmaya zorlar;gereken davran��lar� ona yapt�r�r. E�er insan g�d�s�n� yeterince doyurmada ya da hedefine eri�tirmede ba�ar�l� olursa gerilimden kurtularak rahatlar. �nsan�n bir g�d�s�n� yekinmesine ,gereken bir davran��� yapmas�na ve g�d�s�n� doyurarak gerilimden kurtar�lmas�na g�d�lenme s�reci denir .B�ylece g�d�lenme s�reci , yekinme , davranma ve doyurulma olmak �zere �� a�amal�d�r. Bu �� a�ama �embersel bir d�n� olu�turur. �nsan�n g�d�leri , ister ��renilmemi�,ister ��renilmi� olsun, gerekti�inde ��renme yoluyla de�i�meye u�rat�labilir. �nsan ��renme yoluyla yeni g�d�ler kazanarak yerle�mi� g�d�lerini de�i�tirerek , kendine bir g�d�sel �r�nt� geli�tirir.(Cole ve Hall,1966) �nsan�n g�d�sel �r�nt�s�,ki�ili�i eliyle denetlenir. Yekinen bir g�d�n�n , ni�in,nas�l, nerede,ne zaman,hangi �ncelikle doyurulaca��n� insan�n g�d�sel �r�nt�s� belirler. Ama insan g�d�lenmesinin kendi ki�ilik �zelliklerine uygun olarak olu�mas�n� da denetim alt�na al�r . S�zgelimi ,bir insan a�l�k g�d�s�n� doyurmada ,ki�ilik �zelliklerine g�re , ba�ka insanlardan ayr�l�r. A�l�k g�d�s�n� doyurdu�u yer , zaman gibi ko�ullar �nemlidir. �nsan ,evinde a�l�k g�d�s�n� doyuruyorsa ba�ka t�rl� davran�r. E�er insan a�l���n� ba�kalar�n�n yan�nda doyurmaya kalkarsa i�inde bulundu�u durumun gerekti�i gibi davranarak , a�l�k g�d�s�n� bast�rabilir , be�enilme , k���k d��meme ,tok g�zl� g�r�nme gibi gereksinmeleriyle az yemeyi ya da yememeyi ye�leye bilir. �nsan�n g�d�sel �r�nt�s� hem yerle�iktir hem de de�i�me i�indedir.G�d�sel �r�nt� ,ki�ilik �zellikleriyle ba�lant�l� oldu�u i�in , ki�ilik �zellikleri gibi yerle�iktir, kolay kolay de�i�mez . �te yandan bir durum kar��s�nda egemenli�ini yitirebilir ve yerini ba�ka g�d�lere b�rakabilir.�nsan�n yapt��� bir davran��� , bir �nceki davran���na benzese bile , bu davran���n�n nedeni olan g�d�ler de�i�ik bir �r�nt�de olabilir .��nk� insan�n g�d�sel �r�nt�s� ,her d�zeydeki b�t�n gereksinmelerinin ve ki�ilik �zelliklerinin karma��k bir etkile�imi ile olu�maktad�r.(Coleman ve di�erleri,1980) G�d�sel �r�nt�s�n�n de�i�me i�inde olmas� y�z�nden, insan�n hangi nedenle davrand���n� tan�mak g�� olur . �nsan�n g�d�sel �r�nt�leri birbirinden de�i�iktir. �ki insan ayn� davran��� yapsa bile davran���n�n nedenleri ayr� olmaktad�r . S�zgelimi , s�n�fta birka� kez kavga ��karan bir ��renci her kavgada doyurmak istedi�i g�d�leri de�i�iktir. Kavgaya kar��an on ��renci varsa ,bu on ��rencinin kavga yoluyla doyurmak istedi�i g�d�leri de birbirlerinden de�i�iktir. �nsan g�d�lerini doyurmas� �o�u kez , �evresinden gelen engellerle kar��la��r. �nsan�n g�d�lerini doyurup dengeye ula�mas� i�in , bu engelleri yenip sorunu ��zmesi gerekir.Sorun ��zme, insan�n kendi yetenekleri ile �evre ko�ullar�n�n akla uygun bi�imde birle�tirerek , yekinen g�d�s�n�n doyurulmas�n� zorla�t�ran engeli kald�rmakt�r.(Ba�aran,1996,ss36-37) G�D�SEL ��RENME G�d�sel ��renme kuramlar�, insan�n ya�am�n� s�rd�rmek i�in ��rendi�ini savunurlar.�nsan�n ya�amas�n�n amac�, g�d�lerini doyurmakt�r.�nsan g�d�lerini doyurmaya elveri�li davran��lar� ��renmeden bu amaca ula�amaz. Davran��lar insan�n g�d�lerini ara�lar�d�r.G�d�sel ��renme k�mesine girebilecek iki ��renme kuram� vard�r.Bunlar Psikodinamik ve ��levsel ��renme kuramlar�d�r: Psikodinamik kuram: Psikodinamik ��renme kuram�na (Psychodynamic Theory Of Learning ) g�re ��renme insan�n do�al bir gereksinmesidir.�nsan�n ki�ili�ini geli�tirmek ve gereksinmelerini kar��lamak i�in ��renmek zorundad�r. �nsan , do�umuyla birlikte gereksinmelerini kar��layarak ki�ili�ini kazanmaya ba�lar ve bunu ya�am boyu s�rd�r�r. Bu s�re� i�inde insan s�rekli ��renir. �nsan�n ��renme s�reci i�inde ilk �ocukluk evresi , ki�ili�ini geli�tirmede temel bir geli�im evresidir. Bu evrede �ocuk, ki�ilik �zelliklerinin temelini olu�turacak ya�ant�lar kazan�r, h�zl� bir ��renme s�reci i�inde bulunur. Bu ya�larda edinilen ya�ant�lar ve kazan�lan ki�ilik �zellikleri , etkilerini insan�n �mr� boyunca s�rd�r�rler. Bu kurama g�re ��renme ,��renene haz vermelidir. ��nk� insan elemden ka�ar,hazza y�nelir. ��renilenlerin peki�tirilmesi i�in yap�lan al��t�rmalar,insana haz vermedi�i zaman, ��renme sakatlan�r. Al��t�rmalar insan�n gerilimini �o�altmamal�, tersine azaltmal�d�r. �nsan�n g�d�leri t�m eylemlerinin temeli oldu�u gibi , ��renmesinin de temelidir.�nsan , g�d�lerinin doyurulmas� engellendi�inde , yeni doyurulma yollar� aramak i�in ��renme eylemlerine ge�er.B�ylece doyurulamaman�n yaratt��� kayg�lardan kurtulmaya �al���r.(Maslow,1971) ��levsel Kuram : ��renmede i�levselcilik (functionalism) ��renmenin insana, bir amac�n� ,ger�ekle�tirmek i�in gerekti�ini savunur.��levsel ��renme (Functional Learning) kuram�na g�re, insan bir i�i yapmaya giri�ti�inde i�ini iyi yapmak ve �n�ne ��kan engelleri ortadan kald�rmak i�in bildiklerini kullan�r,bilmediklerini de ��renmeye �al���r. �nsan bir i�levini yerine getirmek i�in ��renir,��renme ise insan�n bir i�levi i�indir. �nsan�n ��renmeye g�d�lemesi gereklidir. �nsan�n ��renmeye g�d�lenmesi ��reneceklerinin amac�n� ger�ekle�tirmesinde bir i�levi oldu�unu g�rmesine ba�l�d�r.��renilecek davran��lar, insan�n amac�na ula�mas�n� engelleyen engelleri ortadan kald�r�yor ise , insan ��renmeye , g�d�lenmeye ba�lar, engel ortadan kald�r�l�ncaya dek g�d�lenmesini s�rd�r�r. Bu kurama g�re i�levsel olan bilgi ve beceriler ba�ka alanlara ge�i� yapabilirler. (Ba�aran,1996,ss216-217)MOT�VASYON VE ��RENME Motivasyon (g�d�lenme), okuldaki ��renci davran��lar�n�n y�n�n� , �iddetini ,kararl�l���n� belirleyen en �nemli g�� kaynaklar�ndan biridir. Okul ve s�n�fta ortaya ��kan ��renme g��l�kleriyle disiplin olaylar�n� �nemli bir kayna�� g�d�lenme ile ilgilidir. ��renmek i�in her ��renci ��retme-��renme s�recine istekli kat�lmak, ��renmenin gerektirdi�i ilkelere uymak ��renmesinden sorumluluk ta��mak ve �al��mak zorundad�r. Bu nedenle ,��renme i�in gerekli g�d�lenmeyi sa�lamak okulun g�revlerinden biridir. G�d� , belli durumlarda belli ama�lara ula�mak ve gerekli davran��lar�n yap�labilmesi i�in organizmay� harekete ge�iren , enerji veren, duyu�sal bir y�kselme (co�ku,istek) neden olan ve davran��lar� y�nlendiren bir “itici g��” t�r . G�d�lenme,belli ama�lara ula�mak i�in bir g�� kazanma halidir. Mesela ,Ali ortaokul 2. s�n�f ��rencisidir. Sosyal Bilgiler dersine d�zenli olarak girmez ve s�n�fta dersle ilgilenmez . Derslerde arkada�lar�n�n da dinlemesine engel olup pencereden d��ar�y� seyreder.Sosyal Bilgiler dersinde verilen �devleri yapamad��� zaman , cevap aramak istemez. ��retmen derste adapte etmekte zorlan�r.Bu durumlar , Ali’nin Sosyal Bilgiler dersinden ho�lanmad���n� ,bu dersle ilgili faaliyetlere istekle kat�lmad���n� ,g�d�lenmemi� oldu�unu g�sterir. Buna kar��l�k ,s�n�f arkada�� Ay�e Sosyal Bilgiler dersi ile �ok ilgilidir . Derslere her zaman �nceden haz�rlan�r,s�rekli �al���r , �devlerini b�y�k bir zevkle yapar. De�i�ik kaynaklardan buldu�u bilgileri s�n�fa getirir. �devlerini zaman�nda yapar ve ��zemedi�i her soruyu ara�t�r�r.Ay�e Sosyal Bilgiler dersinde y�ksek derecede g�d�lenmi�tir. G�d�lenmi� ile g�d�lenmemi� ��renci davran��lar� aras�nda �nemli farklar vard�r. G�d�lenmi� davran��lar�n y�n� bellidir,b�y�k bir enerji ile yap�l�r. Hareketlerde kararl�l�k, devaml�l�k ve �srar vard�r. 1. �lgi duyma ve dikkat etmede s�reklilik 2. Davran���n yap�lmas� i�in �aba g�stermeye ve gerekli zaman� harcamaya isteklilik 3. Konu �zerinde odakla�ma , kendini verme ve g��l�klerle kar��la��ld���nda istenilen davran��� yapmaktan vazge�me , sonuca gitmede �srarl� olmak ve kararl�l�k. �nsanlar bir izlenimde bulunurken az- �ok g�d�lenmi�lerdir. �rne�in ;ders dinlemeyen �ocuk d��ar�y� izlerken veya arkada�lar� ile konu�urken ba�ka y�ne g�d�lenmi� demektir. ��retmenler, ��rencilerin g�d�lenmemi� olduklar�n� s�yledikleri zaman , bunu kendi hesaplar� a��s�ndan yorumlamaktad�r.G�D�LENMEN�N KURUMSAL DAYANAKLARI G�d�lenmenin mahiyetini a��klama konusunda psikologlar genellikle �u sorular� cevaplamaya �al���rlar: 1. �nsan� bir harekete ba�latan nedir? 2. �nsan� belli bir hedefe do�ru ilerlemesini sa�layan nedir? 3. �nsan�n belli bir hedefe ula�mak i�in �srarla u�ra�mas�n�n nedeni nedir? ��renme kuramlar�nda oldu�u gibi g�d�lenmenin ne oldu�unu a��klamaya y�nelik kuramlar �ok say�da ve �e�itlidir. Baz�lar�nda do�u�tan birlikte getirdi�imiz y�nelimlere ,baz�lar�nda tamamen d�� etmenlere baz�lar�nda ise insanlar�n i� durumlar�na a��rl�k vermektedir. �htiya� yoluyla g�d�lenme: �ki ihtiya� kuram�ndan bahsedilecektir.Bunlar Murray ve Maslow’un yakla��mlar�d�r. �htiya� insan�n genel sa�l��� ve refah� i�in kar��lanmas� gerekli , organizman�n herhangi bir eksiklik durumu veya ki�inin arzu etti�i ve kar��lanmas� gerekti�ini d���nd��� bir i� durumdur. Murray ve Maslow’un a��klamalar�na g�re insanlar�n , ihtiya�lar�n�n tamamen ve m�kemmel bir �ekilde kar��land��� durumlar pek azd�r.�nsanlar ihtiya�lar�n�n ortaya ��kard��� gerilimden kurtulmak i�in bunlar� gidermede etkili olacak hedeflere do�ru harekete ge�erler. Bu y�nden okul e�itimde ihtiya� yaratmak ve ihtiya�lardan yararlanmak ��rencileri g�d�lemede etkili bir rol oynar. �htiya� Kuram� Murray taraf�ndan ortaya at�lm�� olan ihtiya� kuram� “�evre ile birlikte kendi �zelliklerimiz ve ihtiya�lar�m�z bizim nas�l davranaca��m�z� bi�imlendirir” fikri �zerinde kurulmu�tur. �nsanlar�n onay�n� kazanmak isteyen bir ki�i farkl� durumlarda farkl� davran�r.Bir ortam kabul g�rmeyi engelleyebilir; bir ba�kas� ise artt�rabilir. Ki�i ona g�re davran�r. Murray’a g�re ihtiya�lar fiziksel ve psikolojik k�kenli olmak �zere iki grupta toplan�r. Fiziksel ihtiya�lar�m�z,yiyecek, su, uyku gibi bireyin ya�am�n� s�rd�rmesi i�in gerekli olanlard�.Psikolojik k�kenli olanlara ise , ba�ar�l� olma ,arkada�l�k kurma , be�enilme gibi �rnek g�sterilebilir.Murray 28 de�i�ik psikoloji ihtiya� belirlenmi�tir. Bunlar�n en �nemlisi “ba�arma ihtiyac�”d�r. �htiya� Hiyerar�isi (A�amal� S�ralama ) �htiya�lar , hiyerar�ik bir s�ra i�inde ortaya ��kar. �htiya� s�ralamas�n�n en alt d�zeyinde ya�am� s�rd�rme ve g�vence ihtiya�lar� yer al�r . Bunlar etki y�n�nden en �nemli ve g��l� olanlard�r. Bu ihtiya�lar ki�inin di�er ihtiya�lar�n� kontrol eder ve hakim olurlar. Bu ihtiya�lar�n kar��lanmas� , doyurulmas� durumunda bir �st d�zeydeki sosyal ihtiya�lar ortaya ��kar.Bunlar gruba ait olma, kabul edilme ,sevme ve sevilmedir.Bu ihtiya�lar�nda kar��lanmas�yla insanlar daha �st d�zeydeki ihtiya�lar�n� stat� kazanma ,onurunu koruma , kendini ger�ekle�tirme ve meraklar�n� gidermeye y�nelir. Bunlar�n i�inde en �nemlisi “kendini ger�ekle�tirme”dir. �lk d�rt ihtiya� giderildi�inde bunlarla ilgili g�d�lerin �iddeti azal�r.Di�er ihtiya�lar kar��land���nda ise bunlar� ba�latan g�d�lerin �iddeti azalmaz;artarak devam eder. �htiya� s�ras�n�n en �st�ndeki ihtiya� grubuna “Geli�me �htiya�lar�”da denir.Bunlar hi�bir zaman tam olarak kar��lanmaz . Bunlar� ger�ekle�tirme sonu gelmeyen bir h�z ve enerji ile tazelenir. �htiya�lar aras�nda ileri-geri gider gelirler. Baz� hallerde �al���rken ac�kt���m�z�n fark�nda bile olmay�z . Birka� g�n uykusuzda kalsak derslerimize s�rekli �al��abiliriz. Maslow’un bu ihtiya� s�ralamas�n�n okul e�itiminde �nemli yeri ve sonu�lar� vard�r. 1. Okula a� , hasta, yorgun ve huzursuz gelen ��rencileri ��renmeye y�neltmek kolay de�ildir. 2. S�n�f�n korku ve kayg� veren bir havas� varsa;��renci kendini okulda rahat ve g�ven i�inde hissedemez. Bu nedenle ��retimden beklenen sonucu almak g��le�ir. 3. �ocuklar�n �zellikle ortaokul �a��nda akran gruplar� olu�turmas� ve o gruplara kat�lma iste�i di�er ihtiya�lar�n� kar��lamaktan daha �ok �nem ta��r. 4. ��retmenin , anne ,babalar�n istek ve beklentilerindeki tutars�zl�klar �ocuklarda g�vensizlik duygular�n�n do�mas�na ve yerle�mesine neden olur. 5. ��renciler , ba�kalar� �n�nde yeterli ve ba�ar�l� olma ,ba�kalar� taraf�ndan tan�nma , prestij sahibi olma gibi ihtiya�lar� kar��lamak i�in b�y�k gayret g�sterirler. 6. Maslow’un ihtiya� s�ralamas� , ��retmenin �ocuklar� daha iyi tan�yarak onlar�n hangi g�d�ler alt�nda olduklar�n� bilirse onlara daha ger�ek�i yard�m getirebilir,g�d�lenmesini sa�layabilir ve gereken rehberli�i yapabilir. Kaynaklar: 1. E�itimin Psikolojik Temelleri, Prof. Dr. �brahim Ethem Ba�aran,Ankara 1996 2. Geli�im ve ��renme ,Hasan Bacanl� 3. http://www.academicpress.com/www/journal/lm/lmifa.htm . 4. http://www.ils.nwu.edu/e-force/nodes/NODE-62-pg.html .
Not:�niversite notlar�ndan derlenmi�tir.
http://www.sinifogretmeniyiz.biz , S�n�f ��retmenlerinin Kaynak Sitesi