ÇOCUKLUK ÇA�INDA LÖSEM�LER:
Çocukluk ça��ndaki kanser vakalar�n�n %35'ini lösemiler olu�turur ve birinci s�radad�r. Lösemiler hücre cinsine göre; ALL (Akut Lenfoblastik Lösemi) ve AML (Akut Myeloblastik Lösemi) olmak üzere 2 ana gruba ayr�l�r. Kendi içlerinde de alt s�n�flar tan�mlanabilir.Türkiye'de her y�l 16 ya��n alt�nda 1200-1500 yeni lösemili çocuk vakas� bildirilmektedir.
Lösemi nedenleri henüz tam olarak ayd�nlat�lmam��t�r. Sitogenetik ve moleküler tekniklerdeki yeni geli�melerle; genetik yatk�nl�klar, radyasyon, benzen ve türevleri (bali, vs.), böcek ilaçlar� gibi kimyasal maddeler, baz� kal�tsal hastal�klar ve baz� viral hastal�klar�n hep birlikte lösemiye neden olduklar� çal��malarla gösterilmi�tir. Lösemi her ya�ta görülmektedir. En s�k çocukluk ça��nda 2-5 ya�lar�nda artmaktad�r. 1 ya��n alt�nda, 10 ya��n üstündeki yeni vakalarda tedaviye cevap azalmaktad�r.
Herhangi bir etkiyle damarlar�m�zda dola�an kan�n esas yap�m yeri olan kemik ili�imizdeki ana hücrelerde olu�an �ifre de�i�ikli�i ile blast ad�n� verdi�imiz olgun olmayan kan hücrelerinde art�� meydana gelmektedir. Bu hücreler h�zla yay�larak kemik ili�ini, lenf bezlerini, dala��, karaci�eri, beyin ve merkezi sinir sistemini tutmaktad�r.
BEL�RT�LER�:
Çocuklarda lösemi hastal���n�n belirtileri:
* ��tahs�zl�k
* Kans�zl�k
* Zay�flama
* Bacaklarda kemik a�r�lar�
* Cilt alt�nda kanamalar� (k�rm�z� noktalar veya morarmalar)
* Burun ve di�eti kanamalar�
* Ate�
ilk gözlenen bulgulard�r.Ayr�ca yay�ld��� organlara ait belirtiler, örne�in ba�a�r�s�, kusma, kar�n a�r�s�, görme bozukluklar� önem ta��yabilir. Bu yak�nmalarla müracaat ettikleri çocuk hematoloji (kan hastal�klar�) uzmanlar�nca yap�lan muayenede ço�unlukla karaci�er ve dalak büyümesi, lenf bezlerinde geni�leme, kanama bulgular� tespit edilebilir.
Yap�lan kan, kemik ili�i, hücre tipini belirleme ve genetik tetkikler sonucu kesin tan� konulabilir.
Tan�daki ayr�nt�l� testler genellikle lösemi tiplerini, tedavi prensiplerini belirlemede yard�mc� olacakt�r.
TEDAV�S�:
Tedavi öncelikle genel durumun düzeltilmesi yöntemleri ile ba�lar. Bu safhada kan veya kan�n içindeki özel hücrelerini donörlerden (gönüllü kan verici ki�i) al�narak lösemili hastaya verilmesi, enfeksiyon mevcutsa gerekli mücadelelerin yap�lmas�, böbreklerin, karaci�er ve kalbin kemoterapi ilaçlar�n�n yan etkilerinden korunma önlemlerinin al�nmas� çok önemlidir.
Ayr�ca hastalar�n ve ailelerin hastal�k hakk�nda bilgilendirilmesi, löseminin umutsuz de�il, tersine iyi bir tedavi ve moral deste�i ile lösemide %85'lere varan oranda iyile�menin sa�land���n�n aç�klanmas� tedavinin ikinci basama��d�r.
TEDAV� ESASLARI ve �LK TEDAV�:
Çok yüksek doz, birbirinden farkl� en az 6 çe�it ilac�n 4-6 hafta içerisinde damardan ve a��zdan verilmesidir. Burada amaç, blast ad� verilen kötü huylu ana hücrelerin yok edilmesidir.
Ancak bu kemoterapi ilaçlar�, maalesef yaln�zca kötü hücreleri etkilememekte, vücudumuzun iyi, faydal� hücrelerini de yok etmektedir. Bu nedenle, çocuklar�m�z�n saçlar� dökülmekte, a��zlar�nda, ba��rsaklar�nda yaralar aç�lmakta, halsizle�mektedirler. Yine, vücudumuzu enfeksiyonlara kar�� koruyan savunma hücreleri de ilaçlarla yok edildi�inden immün sistem y�k�lmakta, en ufak bir mikrop, hastal�k etkeni dahi tüm vücuda yay�l�p a��r ate�li enfeksiyonlara neden olmaktad�r.
Bu nedenle lösemili çocuklar�m�z etraflar�ndaki insanlardan, havadan, sudan mikrop almamak ve korunmak için maske takmaktad�rlar.