K�MELERDE ��LEMLER
�lk��retimin birinci kademesinde, k�melerle ilgili olarak ��rencilere verilecek son konu k�melerde birle�im ve kesi�im i�lemleridir.
K�melerde birle�im ve kesi�im kavramlar�n�n verilmesinde, bulu� ve sunu� yolu birlikte kullan�labilir. ��rencilere bu konu anlat�l�rken verilecek yerinde �rneklerle ��rencilerin bunu kendilerinin kavramas� sa�lanabilir. Bu sayede ��rencinin iki k�menin kesi�imi ve birle�imi ile ilgili kurallar �rneklerden ke�fettirilebilir.
�imdi iki k�menin birle�imi ile ilgili bir etkinlik yapal�m.
Etkinlik 1: K�melerde birle�im
Grup : 3-4 ki�i
Materyal : Plastik tabaklar, meyveler veya bunlar�n modelleri
��lem 1 :
- ��inde kiraz, elma, muz, bulunan meyve taba��ndaki meyvelerin A k�mesi olarak yaz�lmas�.
- Ayn� i�lemin i�inde kiraz, muz, armut bulunan tabak i�in yap�lmas� ve B k�mesi diye adland�r�lmas�.
- Meyve tabaklar�n�n daha geni� ���nc� bir tabakta bir araya getirilmesi ve son �eklinin k�me olarak yaz�lmas�. {kiraz, elma, muz, armut}
��lem 2 :
- Bir tabelac� park yerlerini belirlemek i�in a�a��daki ara� plakalar�n� ilgili yerlere p�sk�rterek yazacakt�r. Bunun i�in harf ve rakam �ablonlar�na ihtiyac� var.
- 07 T 4665 yazmak i�in gerekli �ablonlar�n k�mesi
- 07 MA 967 yazmak i�in gerekli �ablonlar�n k�mesi
- Her iki plakay� yazmak i�in yeterli olan �ablonlar�n k�mesinin yaz�lmas�
- Elde edilen son k�menin di�er iki k�menin birle�imi oldu�unun s�ylenmesi ve birle�iminde tekrar eden eleman�n bir kere yaz�ld���n�n fark edilmesi.
��lem 3 :
- K, L, A, S, E, ve M harflerinden anlaml� kelimeler �retilmesi. Bir harfi birden �ok kez kullanabilirsiniz, yada hi� kullanmayabilirsiniz. �imdi yapt���n�z kelimelerden �� tanesinin harflerinin birle�im k�mesini kurunuz. Birle�im k�mesinde yukar�daki harflerin t�m� var m�?
Bu etkinlikten sonra a�a��da verilen problemin ��z�lmesi birle�im i�leminin ne t�r i�lere yarad���n� ortaya koymak bak�m�ndan �nemlidir.
Problem: Bir okulun futbol tak�m�nda yer alan ��renciler;
F={Ali, Can, Alp, Cem, Berk, Utku, Umut, Kaya, Mehmet, Ahmet, Kemal} d�r.
Basketbol tak�m�ndaki ��renciler ise;
B={Can, S�leyman, Ahmet, Utku, Hasan, Alp, Kaya} d�r. Sporcu ��rencilerin her birine 20’�er YTL beslenme yard�m� yap�lacakt�r.
1. Acaba bu i� i�in ne kadar para harcanmas� gerekiyor?
2. Futbolculara Rekt�rl�k, basketbolculara Dekanl�k 50’�er YTL �d�l verecek olursa 100 YTL �d�l� kimler al�r?
Burada futbol tak�m�nda 11, basketbol tak�m�nda 7 ��renci olmas�na ra�men sporcular k�mesinde 13 ��renci olmas� dikkat �ekmektedir.
Problem: Tu�lar�na yap��t�r�c� d�k�lm�� bulunan bir telefonun baz� tu�lar� �al��mamaktad�r. Sizin acil olarak 0224 442 91 98 ve 0216 242 08 12 nolu telefonlar� aramaya ihtiyac�n�z varsa, bunun i�in en az ka� tu�un sa�lam olmas� gerekir? Problemi ��z�n�z ve bu ��z�mde k�melerle ilgili hangi bilgilerin kullan�ld���n� a��klay�n�z.
K�melerde kesi�im kavram� da ��renciler taraf�ndan zorlanmadan ve kolay ��renilen kavramlardand�r. Kesi�imin bulunmas�n� ve ne i�e yarad���n� g�stermek i�in a�a��daki etkinli�in yap�lmas� ve buna benzer problemlerin tart���lmas� uygundur.
Etkinlik 2 : �ki k�menin kesi�imi
Grup : 2-3 ki�i
��lemler :
- Siz bir i�yeri sahibisiniz ve iki eleman almak istiyorsunuz. �lan verdiniz ve ba�vurular� toplad�n�z. Ba�vurular incelendi�inde,
Murat : Bilgisayar ve otomobil kullanma
Haluk : Bilgisayar kullanma
Teoman:Otomobil kullanma ve bilgisayar
Ahmet :Bilgisayar
Og�n :Otomobil kullanma becerilerine sahiptir.
- En yetenekli iki eleman� belirleyiniz.
- Otomobil kullananlar�n k�mesini bulunuz.
- Bilgisayar bilenlerin listesini bulunuz.
- Her iki �zelli�i olanlar�n k�mesini bulunuz
- Eleman se�imi i�in k�melerden nas�l yararlanabilece�ini belirleyiniz.
- K�melerin ortak elemanlar�ndan olu�an k�meye bu k�melerin kesi�imi dendi�inin belirtilmesi ve kesi�imin �ema �zerinde g�sterilmesi.
- Problemde verilen sporculardan her iki sporu da yapanlar�n k�mesini bulunuz. Bu k�me hangi iki k�menin kesi�imidir?
��rencilere bu konular anlat�ld�ktan sonra kesi�im ve birle�imin i�aretleri de g�sterilmelidir. Bu i�aretler g�sterildikten sonra �rnek iki k�me �emas� �zerinde i�aretler uygulanmal�d�r.