OKUL-AİLE İŞBİRLİĞİ
Öğrencilerin ve ailelerin tanınması açısından öğretmenlerin bir tanıma çalışması yapması gerekir. Bir öğretmenin derse gireceği sınıflar hakkında diğer öğretmenlerden, öğrenci dosyalarından ve rehber öğretmenden bilgi toplaması ihtiyaç analizi yapması açısından önemlidir. Öğrencilerin bireysel farklılıklarının belirlenmesinde öğretmenlerin izleyebileceği en etkili yöntem ise gözlem yapmak ve öğrencilerle karşılıklı görüşmeler yapmaktır. Öğrencilere verilen psikolojik yardımların etkililiğini artırmak üzere yönetici, öğretmen ve velilerle yürütülen rehberlik hizmeti, konsültasyon, yani yol göstericiliktir.
EĞİTİM SİSTEMİNİN TEMEL ÖĞELERİ
Ø AİLE
Ø OKUL
Ø TOPLUMSAL ÇEVRE
? YENİLİKÇİ ÇEVRE
? GELENEKSEL ÇEVRE
YENİLİKÇİ ÇEVRENİN BAZI ÖZELLİKLERİ
GELENEKSEL ÇEVRENİN BAZI ÖZELLİKLERİ
Okul gibi toplumsal kurumlarla sıkı ilişki içinde bulunmaya önem verilir.
Toplumsal kurumlarla ilişkiler zayıftır.
Değişmeye açıktır,değişiklikleri bekler.
Değişimleri zor benimser,geleneksel yaşam tarzı egemendir.
Kendine güven derecesi yüksektir.
Bireyin kendine güveni düşüktür.
Geleceğini planlar.
Yaşantısını ve geleceğini planlama anlayışı gelişmemiştir.
Gruba önem verir ve öncelik tanır.
Kişisel ve duygusal temele dayanan ilişkiler ağırlıklıdır.
Bireyler gruplara katılmaya istekli,açık ve hazırdır.
Bireyler gruplara katılmaya fazla istekli değildir.
Bireyler görev ve sorumluluklarına bağlıdır.
Sorumluluk duygusu fazla gelişmemiştir.
Eğitim ve öğrenime önem verilir.
Eğitim konusunda çelişkili duygular içindedirler.
Çocuğa önem verilir.
Yetişkinlere önem verilir.
Aile dış dünyaya açılan köprüdür.
Dış dünya ile ilişkiler zayıftır.
ÖĞRENCİNİN ÖĞRENME ÇEVRESİ
? 1.HALKA : Öğrenci
? 2.HALKA : Aile, akrabalar, arkadaşlar, öğretmenler.
? 3.HALKA : Okulun işleyişi.
? 4.HALKA : Ülkenin tamamı.
OKUL-ÇEVRE İLİŞKİLERİ
Okul-çevre ilişkileri dört boyutta ele alınabilir;
? 1. Çevre kalkınmasına okulun katkıda bulunması,
? 2. Çevrenin eğitime desteğinin sağlanması ve halkla ilişkiler
? 3. Baskı grupları, gönüllü kişi ya da gruplarla ilişkiler,
? 4. Okul-aile iş birliği ve aile katılımının sağlanması, (Pehlivan, 2000, 108).
1. Çevre Kalkınmasına Okulun Katkıda Bulunması
Okulun çevre kalkınmasına katkıda bulunabilmesi için;
? a. Okul, çevrenin yapısını inceleyerek insanların eğitim ihtiyaçlarını saptar, örgün ve gerekirse yaygın eğitim yoluyla karşılamaya çalışır.
? b. Okul, çevre için insan kaynakları hazırlayan bir örgüttür. Bu nedenle çevrenin eğitime ilişkin beklentilerini karşılayarak sosyal, ekonomik ve teknolojik gelişmesi ve kalkınması için insan gücünü yetiştirir.
? c. Okul yönetimi bu etkinliklerde başarılı olabilmesi için çevredeki tüm kamu ve sivil toplum örgütleri ile iletişim kurar, iş birliği yapar, koordinasyon sağlar ve çevreden tepkiler alır (Taymaz, 2001, 197).
2. Çevrenin E ğitime D esteğinin S ağlanması ve H alkla İ lişkiler
Okul, öğrencileri yetiştirmenin ötesinde çevre ile iş birliği içinde ayrıca hizmet sunarken karşılığında da destek sağlar. Bu destek, hizmet ve mal şeklinde olur. Çevreden yardım sağlanması, ilgili yasa hükümlerine göre yapılır (Kanun No: 2860). Bunlar şunlar olabilir;
? a) Okuldaki branş ve dallar ile ilgili alanlarda çevredeki başarılı ve tanınmış elemanların okuldaki eğitim etkinliklerine katılmaları sağlanır.
? b) Bir kısım uygulamalı derslerin çevredeki ilgili kurum ve kuruluşlarda yapılması sağlanır. Bu çalışma, kanaat dönemlerinde olduğu gibi yıl sonunda staj şeklinde yapılabilir.
? c) Yoksul ve ihtiyacı olan öğrenciler için çevre kuruluşlarından burs, kredi veya parasal destek sağlamak üzere girişimlerde bulunulur.
? d) Okulda yapılacak eğitimde kullanılmak üzere, çevre endüstri ve kuruluşlarından karşılıksız malzeme ve araçlar sağlanır. Ayrıca, okul bina ve tesislerinin bakım ve onarımları için para, malzeme ve işçilik gibi yardım sağlama yolları aranır (Taymaz, 2001, 197-198).
3. Baskı G rupları, G önüllü K işi ya da G ruplarla İ lişkiler
? Okul müdürü, okul çevresinde yer alan ailelerin, topluluk gruplarının, ve diğer ilgili kurum ve kuruluşların okulu desteklemesini teşvik ederek, kolaylaştırarak ve organize ederek önemli rol oynamaktadır.
? Etkili okul müdürü, toplumdaki güç odaklarını bilen, uygun ilişkiler geliştiren ve okul eğitim programı, amaçları ve akademik standartlarını başarmada anlaşma sağlayan kişi olarak tanımlanmaktadır (Griffith, 2000, 162-186).
4. Okul- A ile İ ş B irliği ve A ile K atılımının S ağlanması, (Pehlivan, 2000, 108)
Okul-aile iş birliği ;
Ø Öğrenci başarısının artması,
Ø Katılım,
Ø Güdülenme,
Ø Kendine güven ve davranışların değişmesini sağlamaktadır.
Ayrıca çocukların okul ve öğretmenlere ilişkin olumlu tutumlar geliştirmesinde de aile katılımı temel bir araçtır (Burns, 1993,9’ ten aktaran ; Pehlivan, 2000, 110).
TOPLUMSAL ÇEVRENİN TEMEL BİRİMİ OLARAK AİLE
? YAŞADIĞI YERLER AÇISINDAN AİLE
1- Kırsal Aile
2- Gecekondu Aileleri
3- Kentsel Aile
? AİLEDEKİ BİREY SAYISINA GÖRE AİLE
1- Çekirdek Aile
2- Geniş Aile
AİLE MODELLERİ
? YAPILARINA GÖRE AİLELER
? Bütün Aileler
? Eşlerin Ayrı Yaşadığı Aileler
? Boşanmış Aileler
? Yeniden Bir Araya Gelmiş Aileler
? Çalışan Anne ve Babalar
ÇOCUKLARININ EĞİTİMİNE YAKLAŞIMLARI AÇISINDAN AİLELER
? Yakından İlgilenen Aileler
? Sorun Çıkınca İlgilenen Aileler
? İlgisiz Aileler
Ø Türkiye’de ise bu sınıflama şu şekildedir:
Ø Normal Aile Modeli
Ø İlgisiz,Olumsuz Aile Modeli
Ø Titiz,Baskıcı Aile Modeli
Ø Aşırı Düşkün Aile Modeli
Ø Karmaşık Tip Aile Modeli
AİLENİN OKULDAN BEKLENTİLERİ
? İyi bir meslek kazandırma
? Daha iyi gelir getiren ve ailesinden daha iyi bir yaşam sağlayacak bir iş edinme
? Sosyokültürel özellikler kazandırma
? Güncel bilgi ve beceriler kazandırma
? Bilimsel ve teknolojik eğitim olanakları sağlama
? Topluma uyum sağlayacak bilgi ve beceriler kazandırma
? Bireysel ilgi ve yeteneklerin geliştirilmesi
? Kendine yeten,üreten insan özelliklerinin kazandırılması
? İyi bir vatandaşlık eğitimi sağlama
? Topluma katkı sağlama.
OKUL-AİLE İŞBİRLİĞİNİ GEREKTİREN NEDENLER
? Öğretmen ile aile arasındaki ilişkinin başlaması için bir sorun çıkması beklenmemeli,
? Öğretmen,veli ve öğrenci arasında eğitime bakış,davranış ve tutum açısından ortak bir bakış açısı sağlama,
? Velilerin okulun faaliyetleri,öğrencilerin durumu gibi konularda bilgilendirilmeleri,
? Velilerin bilgi,beceri ve deneyimlerinin okul yararına kullanımının sağlanması,
? Disiplin konusunda tutarlılık sağlanması,
? Velilere ve okul çevresine okul kültürünü tanıtma ve bu sayede okula sahip çıkılmasını sağlama,
? Okul ile veliler arasında güven ortamı yaratma,
? Okulun çevrenin ekonomik,siyasi ve politik gücü ve olumsuzluklarına karşı güçlendirilmesinin sağlanması.
OKUL İLE AİLELER ARASINDA İLETİŞİM KURMA YOLLARI
? Veli toplantıları
? Ev ziyaretleri
? Mektupla iletişim
? Telefon görüşmeleri
? Sınıf anneliği ve öğretim yardımcılığı
? Aile eğitim programları
? Aile konferansları
? Üçlü görüşme
? Okul gazeteleri
? Veli panosu
OKUL-ÇEVRE İLİŞKİLERİNİN YASAL DAYANAĞI VE DÜZENLEYİCİ KURULUŞLAR
? OKUL-AİLE BİRLİKLERİ
? MEZUNLAR DERNEĞİ