Dünya Felsefe günü hakkında genel bilgi
Artık felsefenin de bir günü var. Her yıl Kasım ayının üçüncü Perşembe günü, Dünya Felsefe Günü olarak kutlanmaktadır. Bu konudaki önerinin, Türkiye Felsefe Kurumu tarafından getirildiğini ve UNESCO tarafından da kabul edildiğini hatırlatmak yerinde olur. 1946 yılında resmen yürürlüğe giren Birleşmiş Milletler, Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization: UNESCO), savaş ve çatışmaların ilk çıkış yerinin insan zihni olduğunu belirtir. Dünyamızdaki olumsuz gelişmelerin önce zihinlerde başlaması nedeniyle, UNESCO'nun birtakım ilkeleri yaygınlaştırmayı amaçladığını görüyoruz. Dünya Felsefe Günü dolayısıyla, ülkemizde bazı üniversiteler ve liseler etkinlikler düzenlemektedir. Son derece memnunluk verici bu etkinliklerin gitgide çoğalması ve felsefenin öneminin daha fazla anlaşılır olması günümüzde daha çok önem kazanmıştır. Dünya Felsefe Günü nedeniyle felsefenin gündeme gelmesi önemlidir; çünkü gerek dünyada gerekse ülkemizde felsefeye duyulan gereksinimin arttığını görüyoruz. İnsanlığın karşı karşıya olduğu problemler kadar, ülkemizin kendine özgü problemleri de, olaylara felsefenin ışığında da bakabilmeyi gerekli kılmaktadır. Savaşların ve çatışmaların bitmek bilmediği, savaş tacirlerinin her türlü yolu ve yöntemi kullanmaktan çekinmedikleri günümüz dünyasında barış, özgürlük, insan hakları, insanın onuru ve değerlerin savunulmasında felsefenin temellendiriciliği ve aydınlatıcılığı büyük önem taşımaktadır. Yaşadığımız dünyayı daha iyi, daha insancıl bir dünyaya dönüştürmede ve uygarlık maskesiyle gizlenmeye çalışılan modern barbarlıklara başkaldırmada felsefenin işlevi yaşamsal bir önem taşımaktadır. 2002 yılından itibaren kutlanmaya başlanan Dünya Felsefe Günü dünya problemlerine felsefe ile de bakabilme bilincinin yaygınlaştırılmasında önemli bir işlev oluşturacaktır. Böyle bir günün saptanmasında Uluslararası Felsefe Kurumları Federasyonu'nun çok değerli çabaları olmuştur. Prof. Dr. İoanna KUÇURADİ'nin başkanı olduğu Türkiye Felsefe Kurumu sözü edilen federasyonun aktif bir üyesidir. Türkiye Felsefe Kurumu bir sivil toplum kuruluşu olarak, gerek ülkemizde gerekse dünyada felsefe ve insan hakları bilincinin yaygınlaştırılması konusunda önemli sorumluluklar üstlenmiştir. Dünya Felsefe Günü nedeniyle, felsefenin gündeme gelmesi pek çok bakımdan yararlı olacaktır. Gün dolayısıyla etkinlikler yapılabilir. Söyleşiler, konferanslar, paneller vb. yoluyla felsefecilerimiz, felsefeye ilgi duyan kişilerle bir araya gelerek felsefe sevgisinin ve ilgisinin güçlenmesine katkıda bulunabilirler. Felsefecilerin yalnızca yazılarıyla ve kitaplarıyla değil konuşmaları ve eylemleriyle de insanların içine çıkmaları gereklidir. Prof. Dr. İoanna KUÇURADİ'nin 2004 yılında yayımladığı Dünya Felsefe Günü kutlama mesajı felsefenin toplumla ilişkisi açısından önemli belirlemelerle doludur: ??Bütün dünyadaki felsefeciler çeşitli etkinliklerle Dünya Felsefe Günü'nü kutluyor. Felsefe fildişi kulesinden çıktı artık. Ama önümüzde yürüyecek uzun ve engebeli bir yol var. Bu yolda Dünya Felsefe Günü, olan bitene ve yapmak üzere oldukları felsefi değer bilgisiyle bakmaya ve bilgiyle düşünmeye çoğu insanın ayıracak vakti olmadığı felsefenin ne işe yaradığını göstermek ve bu amaca hizmet eden bir felsefe eğitiminin dünyamızda neler sağlayabileceğini hatırlatmak için bir fırsat oluşturuyor.'' Felsefe eğitiminin dünyamızda sağlayabileceği en önemli işlevi, insanın dogmalardan arınmasını sağlayabilen bir anahtar olmasıdır. 10?17 Ağustos 2003 tarihleri arasında İstanbul'da düzenlenen 21. Dünya Felsefe Kongresi'nin açılış konuşmasında Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet SEZER felsefenin işlevini şöyle vurgulamıştır: ??İnsanlık bir yandan kendini geliştirip özgürleştirirken öte yandan gelişmiş toplumlarla azgelişmiş toplumlar arasında büyüyen uçurum, eşitlik, yoksulluk, bilgisizlik, kültürsüzleşme, bağnazlık ve bunlardan kaynaklanan terör, kültürlerarası çatışma, moral değerlerde çözülme gibi sorunların üstesinden gelmeye çalışmaktadır (...) Felsefe insanın yaşamını, değerlerini, amaçlarını sorgulamakta, varlığı bütün olarak ele almakta, temelde insanın sorgulayabilme yeteneğine dayanmaktadır (...) Felsefenin geliştirdiği kuşkuculuk ve eleştirel düşünce, bilimsel düşüncenin, yenilikçi buluşların temelini oluşturmuştur. Eleştirel, sorgulayıcı ve çözümlemeci düşüncenin önem kazandığı dönemler, bilimsel üretim ve aydınlanmacı gelişmelerin önünü açmıştır. Dünyada ortaçağın karanlığından, skolastik düşüncenin dar ve tutucu kalıplarından, felsefi düşüncenin sorgulayıcı ve eleştirel yaklaşımı ile çıkmıştır.'' Ülkemizde felsefe adına yapılabilecek önemli işler vardır. Felsefenin eğitim kurumlarımızda amacına uygun olarak yer alması, üniversite içinde farklı bölümlerinde bilim felsefesi, insan haklarının felsefesi ve eğitim felsefesi gibi derslerin okutulması, felsefe öğretmenlerine ayrılan kadro sayısının arttırılması sağlanabilecek ilk adımlardır. Gelecekte Dünya Felsefe kutlamaları yaygınlık kazanacaktır. Milli Eğitim Bakanlığı belirli gün ve haftalar listesine Dünya Felsefe Günü'nü almıştır. Bu günün yaygınlaştırılmasında başta basın kuruluşlarına ve eğitim kurumlarına,sorumluluklar düşmektedir.
Dünya felsefe günü kompozisyon
Felsefenin yararı veya gerekliliği onun toplumsal-kültürel işlevi ve felsefenin tarihsel gelişimi ile ilgili olarak birkaç şey söylemek gerekir Mongolfier kardeşler icat etmiş oldukları balonla ilk uçuşlarını yapmak istedikleri sırada gösteriyi izlemek için meydanda toplanan seyirciler arasından biri yanında bulunan tonton tavırlı, yaşlı, saygıdeğer bir baya dönerek biraz saf bir tavırla şu soruyu sorar: "İyi de bu ne işe yarıyor bayım?" Sözü edilen yaşlı bay - ki o sıralarda Fransa'yı ziyaret etmekte olan ünlü Amerikalı bilgin ve siyaset adamı Benjamin Franklin'dir - aynı ölçüde hoşgölürü bir şekilde gülümseyerek şu cevabı verir: "Yeni doğmuş bir bebek ne işe yarar bayım?" Kanımızca bu cevap, felsefenin ve aslında daha genel olarak diğer temel kültürel etkinliklerin son tahlilde ne işe yaradıkları sorusuna verilebilecek en güzel ve en anlamlı cevaptır Konuya bir işe yaramak açısından baktığımızda en çok işe yaradığı düşünülen bazı etkinliklerimizin bir işe yaramadığını da görebiliriz Örneğin bilim bile çoğu kez bir işe yaramaz. Felsefe; insanı insan yapan ve bir hiç olmaktan kurtaran araştırma ruhunun, anlamlandırma, yorumlama ve değerlendirme etkinliğinin, önemli sorular sorma ve onlara ciddi olarak cevaplar arama özelliğinin, erdemli olma ve mutlu yaşama talebinin, kısacası bilgeliğe ulaşma özleminin en hakiki ifadesidir.
"Felsefe duyumların bilgisidir."
CONDİLLAC “Felsefe yapmak ölmeyi öğrenmektir.” Karl JASPERS “Felsefe, neleri bilmediğini bilmektir.” SOKRATES “Doğruyu bulma yolunda, düşünsel (İdealist) bir çalışmadır.” PLATON “İlkeler ya da ilk nedenler bilimidir felsefe.” ARİSTOTELES “Mutlu bir yaşam sağlamak için, tutarlı eylemsel bir sistemdir.” EPİKUROS “Felsefe tanrıyı bilmektir ve gerçek felsefeyle, gerçek din özdeştir.” AUGUSTİNUS “İnanılanı anlamaya çalışmaktır.” ANSELMUS “İnanılanın inanılmaya değer olup olmadığını araştırmaktır.” ABAELARDUS “Tanrıdır konusu, tanrının tanıtlanmasıdır.” A. THOMAS “Eleştiridir.” CAMPENELLA “Deney ve gözleme dayanan bilimsel veriler üzerinde düşünmektir.” F. BACON “Felsefe yapmak doğru düşünmektir.” T. HOBBES “Felsefe bir bilimdir ve geometrik yöntemi metafiziğe uygulamak gerekir, felsefeyi kesin bir bilim yapmak için.” DESCARTES “Felsefe, genelleştirilmiş bir matematiktir.” SPİNOZA “Gerçekte doğru olanı algılamaktır. Felsefe göklerden yere inerek, beş duyuyla kavranan konularla ilgilenmelidir.” LEİBNİZ “Bütün düşüncelerimizin duyumlarımızla, gerçek alemden geldiğini tanıtlamaktır.” LOCKE “İnsan zihninin mahiyetini incelemektir.” HUME
Dünya felsefe günü ile ilgili şiirler Dünya Felsefe Günü Şiiri
UNESCO uygun gördü Türkiye önerisini Kutlanır felsefe günü 2002 den beri Felsefenin konusu İnsandır baş teması Sorgulamak hayatı Eleştirmek olanı İnsan değerlerini, Hayatın maksadını Sorgulamak yaşamı Felsefenin görevi Kuşkuculuk baş etken Daha iyi yaşama Eleştirisel düşünce Faydası var yarına Hayata farklı gözle Başka açıdan bakmak Felsefenin gayesi Daha iyi yaşamak Felsefe Kendini türünün son örneği sanarsın, Yaklaşınca kaçar, Kaçtıkca kovalarsın, Bak ! gidersem çok yanarsın, Beni çok ararsın.. Severim terkedersin, Sevmem, Sen ne biçim sevgilisin, Canın İsteyince bülbül, İstemeyince sağır, dil'sizsin, Kendin söyler,kendin dinlersin, Bazen gül,bazen dikensin, Kızma ama; Hayatıma atılmış düğüm gibisin, Sevgilim, Bana seninle olmanın, Felsefe'sini anlatırmısın ! Arif Orhan Felsefe Dersine Hesiodos oldum tam bir haftadır Felsefe uykumu kaçırdın benim Tales’ le başladı bir sürü dırdır Felsefe uykumu kaçırdın benim Ana madde suydu yok değil idi Anamdan emdiğim burnumdan geldi Biri dünya vardır biri yok dedi Felsefe uykumu kaçırdın benim Döşeğim Aristo yorganım Sokrat Yastığım Eflatun gözlerim sakat Piron uyumama eder refakat Felsefe uykumu kaçırdın benim Beynime işledi Timonun ruhu Pisagor Gorgias nerdesiniz hu Doladın boynuma ipsiz gurühu Felsefe uykumu kaçırdın benim Burnum Heraklaytos diye akıyor Midem Apeyrona arsa satıyor Rüyam kaoslarda yuvarlanıyor Felsefe uykumu kaçırdın benim Anaxımandros Anaxımenes Her akşam bağrımdan uğuldayan ses Dekart Dekart diyor sanki her nefes Felsefe uykumu kaçırdın benim Xesaneponesmi ne baş belası Epikürün oğlu Kantın halası Parmanides Elealıların ası Felsefe uykumu kaçırdın benim Empodokles atı deryaya salmış Anaxagoras bey kuyuda kalmış Zenon karanlığın içine dalmış Felsefe uykumu kaçırdın benim Sedatım bu ruhtan nasibin aldı Üşütmedi ama az bir şey kaldı Demokrit uyudu Hegel uyandı Felsefe uykumu kaçırdın benim Sedat AYAR İnsanlığın Dayanağı Felsefe 'Bilgi sevgisi'dir, Türkçe anlamı, İnsanlığın dayanağı, felsefe; Savaşların, şiddetlerin önlemi Zihinlerin dayanağı, felsefe. Bilgi alanının, en eskisi o, İnsan hayatının, destekçisi o; Küresel yaşamın, güvencesi o Kitlelerin, dayanağı, felsefe. Bilimsel gelişme yolunu açar, Sorun aydınlatan, ışıklar saçar; Türlü zorbalıklar, önünden kaçar Uygarlığın dayanağı, felsefe. Tüm yaşamımızı, anlamlı kılan, Etkinliklerin en, seçkini olan; Sorunlarımıza, çareler bulan Toplumların dayanağı, felsefe. Farklı düşüncenin, farklı görüşün, Türlü rekabetin, türlü yarışın; Hoşgörü kaynağı, her davranışın Gönüllerin dayanağı, felsefe. Naim YALNIZ