Saf Madde ve Karışım ve Çözelti Nedir?

        Su ve şeker saf maddedir.Tuzlu su, şekerli su ve ayran ise karışımdır. Limonata karışımdır; çünkü içinde şeker, su ve limon suyu vardır. Su saf maddedir. Çünkü içinde kendisinden başka bir madde yoktur. Limonata örneğinde olduğu gibi iki ya da daha fazla maddenin özelliklerini kaybetmeden bir arada bulunmaları ile oluşan maddeye karışım denir.
Karışımlar kendilerini oluşturan maddenin özelliğini taşır. Karışımı oluşturan maddelerin miktarı her oranda olur. Örneğin ayran, yoğurt ve sudan meydana gelen bir karışımdır. Bir ölçü yoğurdun içine istersek iki, istersek üç ölçü su koyabiliriz.
 Çözeltiler katı sıvı yada gaz bir maddenin bir sıvı içerisinde dağılması sonucu oluşan saydam sıvı karışımlarına çözelti denir. Şekerli ve tuzlu su, maden suyu, gazlı içecekler, deniz suyu çözeltilere örnektir. Şeker, tuz gibi maddeler suda erimezler, çözünürler
BİLELİM
Deniz suyu bir çözeltidir. Fakat tüm denizlerde tuzluluk oranı aynı değildir. Örneğin Akdeniz Karadeniz’e göre daha tuzludur. Bunun nedeni Akdeniz’de buharlaşmanın, Karadeniz’de ise yağışların fazla oluşudur.

A)Saf Maddeler

* Çevremizdeki bazı maddeler saf durumundadır. İçlerinde kendinden başka madde bulunmayan maddelere saf maddeler denir..Saf maddeler 2 grupta toplanır.

1)Elementler
2)Bileşikler

Bunları açıklayalım;

1)Elementler:Tanecikleri aynı cins atomlardan oluşan maddelere ELEMENT denir.Örneğin; havadaki oksijen, azot, helyum gibi maddeler elementtir.Kükürt,İyot,LKalsiyum,hidrojen,demir,altın gibi maddeler birer elementtir.

2)Bileşikler: En az 2 farklı atomun birleşmesiyle oluşan maddelerdir. Örneğin; su,yağ,alkol,şeker,yemek tuzu,karbondioksit,çamaşır sodası….vb.

NOT:Süt; su ,şeker,protein,yağ gibi besinlerin karışımından oluşur.Saf süt deyimi; ste başka maddeler katılmadığını belirtir.

B)Karışımlar

* Çevremizdeki bir çok madde karışımlar halindedir. Birden çok saf maddelerin kendi özelliklerini kaybetmeden bir araya gelmesiyle oluşan maddelere karışım denir. Toprak, şekerli su, limonata, ayran, ekmek, süt, reçel, bal, hava, deniz suyu, harç karışımdır.

* Karışımlar 2 gruba ayrılır.

1)Homojen karışımlar
2)Heterojen karışımlar

Bunları açıklayalım;

1)Homojen Karışımlar:Her yanı aynı özelliği göstermeyen karışımlarıdır.

2)Heterojen Karışımlar:Her yanı aynı özelliği gösteren karışımlardır.Heterojen Karışımlar birbiri içinde çözünmeyen karışımlardır.Ayran,süt,toprak,bulut,sis,çamurlu su….vb.Heterojen Karışımların en önemli özellikleri şunlardır;

* Saydam Değildir.
* Bekletildiklerinde maddelerin biri ya da birkaçı dibe çökebilir.
* Süzgeçten geçirildiğinde maddeler birbirinden ayrılır.
C)Çözeltiler ve Çözünme Olayı

* Katı sıvı ya da gaz bir maddenin bir sıvı içerisinde dağılması sonucu oluşan saydam sıvı karışımlarına çözelti denir.
* Şekerli ve tuzlu su, maden suyu, gazlı içecekler, deniz suyu çözeltilere örnektir. Şeker, tuz gibi maddeler suda erimezler, çözünürler
* Her çözeltide çözen (çözücü) ve çözünen madde vardır.
* İki maddeden birinin diğerinin içine dağılarak gözden kaybolmasına Çözünme denir.
* Her maddede çözen (çözücü) ve çözünen maddeler vardır.
* Çözeltilerin başlıca ellikleri şunlardır;

- Homojendir (aynı özellikte)
- Saydamdır
- Çözünen madde gözle görünmez
- Çözelti dinlendirilse de çözen ve çözünen maddeler birbirinden ayrılmazlar.

* Çözünen maddesi az olan çözeltilere seyreltik, çözünen maddesi çok olan çözeltilere derişik denir.
* Örneğin; demli çay açık çaya göre derişik çözeltidir.
* Üç şekerli çay bir şekerli çaya göre daha derişiktir.
* Tuz yönünden Akdeniz’in suyu Karadeniz’in suyundan daha derişiktir.
* Seyreltik bir çözeltiye;

-Çözünen madde eklenirse,
-Isıtılarak buharlaştırılırsa

Değişik çözelti halini alır.