Ek yerleştirmeden yararlanacak adaylar, merkezi yerleştirmelerde olduğu gibi ek yerleştirmelerde de iki şekilde tercihlerini bildirebilirler; internet aracılığı ile ve başvuru merkezi aracılığı ile…
Adayların tercih yapabilmesi için 2011-ÖSYS”ye başvurmuş olmaları gerekiyor (sınavsız geçiş yapacaklar için sınava girmiş olma ve birinci yerleştirmede tercih yapmış olma gibi bir zorunluluk yoktur) ve tercih yapma hakları bulunan tablolardan (Tablo 3A, Tablo 3B ve Tablo 4) toplam 30”u geçmemek üzere istedikleri sayıda tercihte bulunabiliyorlar.
ÖSYS Merkezi Yerleştirmede bir yükseköğretim programına yerleştirilmiş olan adaylar (Açıköğretim Fakültesinin kontenjansız programlarına yerleşenler hariç) kayıt yaptırmamış olsalar dahi ek yerleştirmeye müracaat edemezler. Ek yerleştirmede tercih yapabilmek için merkezi yerleştirmede hiçbir yükseköğretim programına (açıköğretimin kontenjansız programları hariç) yerleştirilmemiş olmak gerekiyor. Fakat özel yetenek ile yerleşmiş olan adaylar ek yerleştirme için başvuru yapabilirler.
Tablo3A ve Meslek Yüksek Okulu Tercih Stratejileri
Tablo3A, meslek lisesi öğrencilerinin alanlarının devamı hükmünde olan yüksek öğretim programlarına sınavsız olarak geçiş hakları bulunan meslek yüksek okullarından oluşmaktadır. Meslek lisesi mezunları sınavsız geçiş haklarından faydalanabilmek için 2011-ÖSYS”ye müracaat etmiş olmalıdırlar (sınava girme şartı aranmaz). Meslek lisesi öğrencileri sınavsız geçiş hakları dışında da tercih yapmak istiyorlarsa YGS sınavına da girmiş ve en az 140 puan almış olmalıdırlar.
Tablo3A”daki meslek yüksek okullarına yerleşme önceliği ilgili meslek lisesi mezunlarınındır. Meslek lisesi mezunları, kendi aralarında mezuniyet yılı, okul türü ve kendi mesleki teknik eğitim bölgesi (METEB) önceliklerine göre orta öğretim başarı puanı (OBP) üstünlüğü dikkate alınarak yerleştirilir.
Tablo3A”daki Meslek yüksek okulları kontenjanlarının ilgili meslek lisesi mezunlarınca dolmaması halinde genel lise mezunları ve diğer meslek lisesi mezunlarının da yerleştirmeleri yapılır. Bu durumda adayların programın öğrenci aldığı puan türünden en az 140 puan almış olmaları gerekir. Ayrıca genel lise ve diğer meslek lisesi mezunları için bu kontenjanlar alan dışı tercihi olacağından, puanlarının 0,12 orta öğretim başarı puanı çarpımıyla oluşan alandışı Y-YGS puanları dikkate alınır.
Eğer Tablo3A”nın yerleştirme öncelikleri sütununda (Kılavuz-sütun 7) 100 ve altında rakam var ise bu, programın ilgili meslek lisesi öğrencileri tarafından ortaöğretim başarı puanına göre (OBP) yerleşerek doldurulduğu anlamına gelir. Kaydolmama nedeni ile kontenjan boşluğu oluşur ise (kılavuzda boş kontenjan gözüküyorsa bu şekilde oluşmuştur), bu boşlukların da ilgili meslek liselilerce doldurulma olasılığı oldukça yüksektir.
Eğer Tablo3A'da yer alan programlara ilgili meslek lisesi öğrencileri ortaöğretim başarı paunları yerleşirken genel liseliler bu programlara ilgili alandışı Y-YGS puanları ile yerleşirler. Her iki puan türü de 100 ile 500 arasında olduğu için adaylar en küçük puan sütunundaki puanın ortaöğretim başarı puanı mı yoksa Y-YGS puanı mı olduğu karıştırılabilmektedir. Eğer Tablo3A'nın "en küçük puan" sütununda (6 nolu sütun) puan varken "yerleştirme öncelikleri" sütununda (7 nolu sütun) 11,2,İ,93 gibi rakamlar bulunuyorsa, bu o programa en son yerleşen adayın sınavsız geçiş yapan meslek liseli olduğu ve "en küçük puan" sütununda yer alan puanın da ortaöğretim başarı puanı olduğu anlamına gelir. Bu şekildeki programlara genel liselilerin yerleşme olasılığı düşüktür.
Eğer Tablo3A'nın "en küçük puan" sütununda (6 nolu sütun) puan varken "yerleştirme öncelikleri" sütununda (7 nolu sütun) "----" (4 kısa çizgi) bulunuyorsa, bu o programa en son yerleşen adayın genel lise ya da alandışı meslek lisesi öğrencisi olduğu ve "en küçük puan" sütununda yer alan puanın da Y-YGS puanı olduğu anlamına gelir. Bu şekildeki programlara genel liselilerin yerleşme olasılığı daha yüksektir.
Eğer Tablo3A”nın "en küçük puan" sütununda (sütun 6) ve "yerleştirme öncelikleri" sütununda (sütun 7) hiçbir işaret yoksa, bu programın hiçbir şekilde (hem ilgili meslek lisesi mezunu hem de genel liselilerce) doldurulamadığı anlamına gelir. Meslek yüksek okulu tercih etmek isteyen genel lise mezunları yada alanları dışından tercih yapmak isteyen meslek lisesi mezunları (programın öğrenci aldığı puan türünden en az 140 alınmalıdır) bu programları tercih ettiklerinde yerleşme ihtimalleri çok daha yüksek olacaktır.
Son olarak Tablo3A”nın "en küçük puan" sütununda ve "yerleştirme öncelikleri" sütununda “----” işareti varsa bu, o programın yeni açıldığı ve ek yerleştirmede ilk defa öğrenci alacağı anlamına gelir. Bu durumda ilgili programın muadili olabilecek (aynı ildeki aynı program ya da yakın ildeki aynı program) benzerlerinin merkezi yerleştirme sonuç durumu ipucu kabul edilerek tercih yaklaşımı oluşturulabilir.
Tablo3B ve Meslek Yüksek Okulu Tercih Stratejileri
Tablo 3B, gerek meslek lisesi gerekse genel lise mezunların eşit koşullarda yerleştirildiği meslek yüksek okullarından oluşmaktadır. Bu tablodaki meslek yüksek okulu tercihinde bulunabilmek için programın öğrenci aldığı puan türünden en az 140 puan almış olmak gerekir ve yerleştirmelerde 0,12 orta öğretim başarı puanıyla hesaplanmış (0,12 Ağırlıklı Puan-alandışı) Y-YGS puanları dikkate alınır.
Tablo 3B tercihleri de merkezi yerleştirme (ilk yerleştirme) sonrası oluşan "En Küçük Puan" sütunu verileri dikkate alınarak yapılabilir. Tablo 3B"den tercihte bulunabilmek için, adayın puanı programın "En Küçük Puanı" sütununda yer alan puana eşit ya da daha büyük olmalıdır. Tablo3B"nin "En Küçük Puan" sütununda hiç bir işaret yok ise bu ilgili programın ilk yerleştirmede doldurulamadığı anlamına gelir. Kontenjanı dolmayan Tablo3B programları tercihi içinse ilgili puan türünden 140"ı geçmiş olmak yeterlidir. Tablo3B"nin "En Küçük Puan" sütununda "----" işaretinin bulunması ise bu programın yeni açıldığı ve ilk defa ek yerleştirme ile öğrenci alacağı anlamına gelir ve bu program tercihleri için de ilgili puan türünden 140"i geçmiş olmak yeterlidir.
Tablo4 ve Lisans Programı Tercih Stratejileri
Tablo4, 4 veya daha fazla yıl eğitim veren lisans programlarından oluşmaktadır. Bu tablonun en küçük puan sütununda (sütun 8) hiçbir işaret bulunmuyorsa, programın merkezi yerleştirme ile dolmadığı anlamına gelir. Aynı sütunda “- - - -” işareti varsa bu da programın merkezi yerleştirme sonrasında yeni açıldığını gösterir. Bu işaretlerin bulunduğu programları tercih etmek yerleşme ihtimalini artıracaktır.
Tablo4”ten tercih yapmak isteyen adaylar, programın öğrenci aldığı puan türünden en az 180 puan almış olmalıdırlar. Eğer sütun 8”de bir puan varsa, bu programı tercih etmek isteyen adayların ilgili puan türündeki yerleştirme puanları, burada belirtilen (tablo 8”deki en küçük puan) puana eşit ya da daha büyük olmalıdır.
Tablo4 incelendiğinde, bazı devlet üniversitesi programlarının ve vakıf üniversitelerinin oldukça boş kontenjanlarının bulunduğu görülecektir. Bu programları tercih etmeden önce mezuniyet sonrası iş bulma ve istihdam koşulları ve vakıf üniversitesi eğitim koşulları (ücret) iyice araştırılmalıdır.
Adayların bütün tablolar için dikkat etmeleri gereken çok önemli hususlar da var ki, bunlar;
Adaylar, mutlaka tercihlerinin özel koşullarının incelemelidir. Koşulları kendilerine uymayan programı tercih ettiklerinde yerleşseler bile kayıtları yapılamayacaktır. Ve yerleştikleri için bir sonraki yıl yerleştirmelerinde puan kaybına uğrayacaklardır.
Adaylar en çok yerleşmek istedikleri tercihlerini en üste yazmalıdırlar. Çünkü adaylar yerleşebilecekleri en üst tercihlerine yerleştirilirler ve bu tercihin altındaki tercihler dikkate alınmaz. Adaylar ek yerleştirmelerde mutlaka yerleşmek istiyorlarsa, tercihlerinin son bir ikisini yukarıda belirttiğimiz stratejiler doğrultusunda kesinlikle yerleşebilecekleri programlara ayırmalıdırlar.
Adaylar tercihlerinin amaçladıkları yaşamlarına uygun, iş ve istihdam imkanı olup olmadığı konularını dikkate almalı ve yerleştiklerinde gidebilecekleri programları tercih etmelidirler.
“Bu yıl bir yerleşeyim de, seneye tekrar sınava girerim” düşüncesiyle tercihte bulunulmamalıdır. Zira adaylar ek yerleştirmede yerleştiklerinde, kayıt yaptırmasalar da, kayıt dondursalar da veya kayıt yaptırıp okusalar da bir sonraki yıl sınava tekrar girdiklerinde yerleştirmelerde orta öğretim başarı puanlarından %50 kayba uğrayacaklardır.
Örneğin adayımız 410 sayısal puan almış olsun. Adayımıza 60 puan da ağırlıklı orta öğretim başarı puanı hesaplanarak eklendiğini ve puanının 470 olduğunu varsayalım. Bu aday bu yıl yerleşip kayıt yaptırmasa da, kayıt dondursa da, yerleştiği programı okumaya başlasa da bir sonraki yıl 60 olan ağırlıklı orta öğretim başarı puanından %50 kayba uğrayacak ve 60 olan AOBP 30”a düşecektir. Bu aday bir sonraki yıl 430 sayısal puan alsa da kayba uğramış AOBP 30 olarak eklendiğinde ancak 460 yerleştirme puanına ulaşabilecektir. Bu durum açıköğretimin kontenjansız programlarına ve sınavsız geçişle yerleşmelerde geçerli değildir.
Adaylar, herhangi bir YGS puan türünden en az 140 puan almışsa puan türüne bakılmaksızın açıköğretimin kontenjansız programlarını tercih edebilirler (Açıköğretim Fakültesi Bilgi Yönetimi Programı için YGS 6 en az 140 olmalıdır) ve yerleştiklerinde bir sonraki yıl puan kaybına uğramazlar.
Adaylarımıza ek yerleşme fırsatını en etkili şekilde değerlendirmelerine yardımcı olacak stratejileri belirtmeye çalıştık. Gençlerimizin ideallerine en uygun tercihleri yapmaları temennisiyle, başarılar dilerim.