Cevap:3.Sınıf Öğretmenlerinin Günlüğü (8.4.2013 23:37:28)
Arkadaşlar kesirler konusu öğrenciler için zor, belki de ders kitaplarında yeterince somut örnek yok. Ben bu yüzden daha çok somutlaştırmaya dönük ders işlenişleri üzerinde durmak istiyorum.
Konuya önceki yılların tekrarı ile başlayabiliriz. Bir bütün elmayı önce ikiye bölelim. Sonra yarım elma kavramını ve ''2 parçadan biri'' tanımlamasını sıkça kullanalım. Bir bütün elmada kaç yarım olduğunu, kaç tane 1/2 elma olduğunu defterlerine şekil çizdirerek iyice kavratalım. Kestiğimiz ikinci elmayla -iki eş parça tanımını yazmayı unutmuşum- 2 bütün elmanın içinde 4 tane yarım elma olduğunu gösterelim. Daha sonra 2 bütünde 4 tane 1/2 elma olduğunu şekil çizdirerek gösterelim.
Elmaların yarım kısımlarını alalım ve 2 yarım elmayı birleştirerek önce
2 yarım elma kaç bütün elma eder?
Sonra da
2 tane 1/2 elma kaç bütün elma eder?
sorularını soralım.
Daha sonra bunları 4 yarım elmayla yapıp şekillerini de çizdirelim.
Daha sonra daire, kare, üçgen, dikdörtgen gibi şekiller üzerinde 1/2 kesrini çizdirelim. 1 parçasını boyatalım.
Aynı işlemi 1/4 kesrini ifade eden şekillerle devam ettirelim.
Bu işlemleri yaparken
2 parçadan biri,
4 parçadan biri,
gibi tanımlamaları tekrarlayalım.
Kesirlerle ilgili hesaplamaları yarım(1/2) ve çeyrek(1/4) kesirlerinden başlarsak işlerini kolaylaştırabiliriz.
Kestiğimiz elmanın eşit parçalarından birini gösterelim ve bunun fiyatının diğer 1/2 elma ile aynı olduğunu ve 10 kuruş olduğunu söyleyelim.
1/2 elma 10 kuruş ise bütün elma ne kadardır?
1/2 elma 10 kuruş ise 2/2 elma ne kadardır?
sorularının cevaplarını bulduralım.
1/2 elmanın fiyatını değiştirerek ve şeklini çizdirerek bütün elmanın fiyatını bulduralım.
Bütün elmanın fiyatını vererek 1/2 elmanın fiyatını görsel olarak(elmayı kesim noktasından birleştirip tekrar ayırarak) ifade edelim.
Defterlerine çeşitli şekillerle 1/2 ya da 2/2 kesirlerini çizdirelim. Bunlarla bütününü verdiğimizden 1/2'sini bulmayı ve 1/2'sini verdiğimizden bütününü ya da 2/2'sini bulmayı kavratalım.
Çeyrek(1/4) kavramıyla ilgili hesaplamalara bütünden başlayacak olursak bütün elmaya 4'e tam bölünebilen bir sayı vererek başlayabiliriz. Bütün elmamız 20 kuruş olsun. Bunu eş 4 parçaya bölelim ve fiyatının da bulunurken bütününün fiyatının 4 eş parçaya bölüneceğini kavratalım. Defterlerine büyükçe bir elma çizdirelim ve bunu 4 eş parçaya bölmelerini ve bütünün fiyatı olan 20 kuruşu da 4 eş parçaya eşit olarak dağıtmalarını isteyelim.
Öğrencilerin içinde mutlaka sonucu bulamayan ya da kendine güvenemeyip arkadaşlarından yararlanarak yapmak isteyenler olacaktır.Kestiğimiz parçaları dağıtarak;
bütünü 20 kuruş ise ve parçaların fiyatı birbirine eşit ise
parçalardan her birinin(1/4'inin) fiyatı ne kadardır?
sorusunu yöneltelim.
Bütün elmanın fiyatı 20 kuruşsa bunu 4 eşit parçaya dağıtalım, paylaştıralım;
diyerek 1/4'nün fiyatının nasıl bulunduğunu soralım.
Öğrenciler bütün elmadan 1/4 elmanın fiyatını bulmayı öğrenince 2/4 elmanın fiyatını getirdiğimiz elmanın parçalarıyla, defterlerine şekiller çizdirip boyatarak gösterelim.
BU İŞLEMLERİ YAPARKEN DE SIK SIK ÖĞRENCİLERE SÖZ VEREREK, SORULAR SORARAK MÜMKÜN OLDUĞUNCA FAZLA ÖĞRENCİNİN DERSE KATILIMINI SAĞLAYALIM VE HER BİRİNİN HANGİ ANLAMA DÜZEYİNDE OLDUĞUNU, HANGİ SORULARI YAPIP YAPAMAYACAĞINI KESTİRMEYE ÇALIŞALIM.
Bütün elmanın fiyatını değiştirelim ve 40 kuruş yapalım.
Bu 40 kuruşu 4 eş parçaya dağıtalım.
Şeklini çizdirerek her parçanın içine 10 yazmalarını isteyelim.
3/4'ünün fiyatını ya da 4 parçadan 3'ünün fiyatını nasıl bulacağımızı soralım.
Tahtaya çizdiğimiz şekille 3 tane 10 olduğunu gösterelim.
Daha sonra sırasıyla hangi işlemleri yaptığımızı öğrencilerimize söyletelim.
Önce bölme daha sonra da çarpma işlemlerinin yapılacağını söyletmeye çalışalım.
Bütünden 1 parçayı bulduktan sonra 40-10=30 kuruş bulan öğrencilerin yaptıklarını da doğru kabul edelim.
Özellikle yeni başlayan arkadaşlar için yazdım. Sınıfımızda kesirlerle ilgili görseller bulundurmamız ve onlara mümkün olduğunca şekil çizdirmemiz yararlı olacaktır. Görsel sanatlar dersinde de konu ile ilgili şekiller ve boyamalardan yararlanabiliriz.
Unuttuğum kaçırdığım noktalar için affınıza sığınıyorum. Eksik bıraktığım noktaları zümrelerim tamamlayacaktır.
Bölme işlemine gelince, durumu iyi olanlar zaten kavrayacaklardır. Durumu zayıf olanlarla da tahtada ikişer üçer öğrenci çıkararak ilgilenebiliriz. Bunlara vereceğimiz örnekler kesinlikle çarpım tablosundan bildikleri yerlerden olmalıdır. Yani öğrenci
5X6=30'u biliyorsa,
30'un 5'e ya da 6'ya bölümünü verebiliriz.
Durumu geri olan öğrencilerle görsel sanatlar dersini de içine alacak şekilde şekil ve resimlerle çalışmak yararlı olacaktır.
Örneğin 24 bilye çizdirelim ve bunu 2 eş parçaya ayırmalarını isteyelim. Bunu daha sonra işlem yaptırarak da buldurabiliriz.
Öğrenci 24'ün 2'ye bölme işlemini şekille görebilir ama işlemi yapamayabilir.
Biz bu sefer de 24 bilyeyi 3 eş parçaya ayırmalarını isteyerek, kümelere dağıttırabiliriz. Daha sonra da bunu işlemle yaptırabiliriz. Öğrenci 24'ün içinde 3 tane 8'i gördükten sonra bu sefer de 24'ün içinde 8 tane 3 olduğunu fark etmeye başlayacaktır.
Bölünen, bölen ve bölüm kavramlarını ayırt edemeyen öğrenciler bu şekilde şekiller ve resimler üzerinde göstermek yararlı olacaktır.
24 sayısı 6 ve 4'e de tam bölündüğü için 6'ya 4 ya da 8'e 3 şekillerle çalışmak, sonra da bunları çevirerek göstermek yararlı olacaktır.
Birkaç bölmeden sonra öğrencinin parmakla saymasının pek de sakıncası olmaz. Bölünen, bölen ve bölüm kavramları için ise şekille konuyu pekiştirmek yararlı olacaktır. Kavramları şekille gösterdikten sonra adlarını yazdırmak, unutanlar için görsel sanatlar dersinde çizmekten keyif alacakları şekillerle konuyu hatırlatmak yararlı olacaktır.
İmza:Kendimi en üstün gördüğümde beni aşağıya çekmek için uzanan elleri gördüm.Kendimi en küçük gördüğümde ise bana yardım etmek için yukarıdan uzanan elleri gördüm. Biz üçüncü sınıfız,üçüncü sınıf değil.