Karneyi değerlendirirken sınıfta kalmayın

Psikolog Şebnem Turhan, karne günü çocukların olumlu ve olumsuz duyguları bir arada yaşayabildiğini belirterek şunları söyledi:
“Karnelerin alındığı gün çocuklar sevinç, mutluluk, hüzün, kaygı ve bazen de öfke duygusunu birlikte yaşarlar. İlkokul birinci sınıf öğrencileri, özellikle anaokuluna gitmemiş olanlar karnenin bir değerlendirme değil de tatil anlamına geldiğini düşünürler. Bu anlamın kaygı uyandırıcı bir şekilde değişmesinin sebebi ise ebeveynlerdir.”

KARNEDEKİ BAŞARISIZLIK HER ALANA YANSITILIYOR
Karnenin sadece ders başarısı olarak değerlendirilmemesi gerektiğini hatırlatan Turhan, şöyle konuştu: “Karneye sadece ders başarısının göstergesi olarak anlam yüklendiğinde çocuğun karnedeki başarısızlığı her alana yansıtılıyor. Halbuki karne sadece ders başarısının göstergesi değildir.

Çocuğun derslere katılımının, arkadaş ve öğretmenleriyle olan ilişkisinin, ilgi alanlarının, sevdiği ve sevmediği derslerin, okula devamlılığının ve tutarlılığının da göstergesidir. Bu anlamda çocuklar karne aldıkları zaman sadece notların üzerinde durmak çocuğun diğer özelliklerini görmemizi engeller.”

ÇİFTLER BİRBİRİNİ SUÇLAMAMALI
Turhan, çocuklarının karnesini değerlendirirken bazı çiftlerin birbirlerini suçlayabildiklerini hatırlatarak, şöyle devam etti:
“Sıklıkla yapılan hatalardan biri de anne-babaların çocukların durumuna dair nedenleri değerlendirmek yerine birbirlerini suçlamalarıdır. Babalar anneleri evdeki öğretmen, anneler de babaları okul müdürü gibi görebilmekte. Baba anneyi çocuğa dersini öğretemediği, anne de babayı çocuğu yeterince kontrol etmediği için suçlayabilmekte. Bu durumda ise ilköğretim çocukları kendilerini daha fazla suçlu, depresif, mutsuz, öğrenmeye karşı isteksiz; lise dönemindeki çocuklardaysa daha çok olumsuz davranış tablolarıyla karşılaşılmakta.”

İZLENMESİ GEREKEN YOL
Psikolog Şebnem Turhan, ebeveynlerin karneleri değerlendirirken izlemeleri gereken yolu şöyle sıraladı:
Diğer çocuklar ve kardeşlerle kıyaslanmamalı, şiddet uygulanmamalı, sert bir dil kullanılmamalı, çalışması için sağlanan imkanlar sıklıkla hatırlatılmamalı ve tehdit edilmemeli. İyi notlar göz ardı edilip kötü notlar vurgulanmamalı.
Çocukların önce iyi notları ödüllendirilmeli. Onları takdir ederek konuşmaya başlanmalı. Daha sonra kötü notların nedenleri araştırılmalı ve bu durumu düzeltmek için neler yapılabileceğine çocukla birlikte karar verilmeli.
Her çocuğun başarı ve yeteneklerinin farklı alanlarda olduğu unutulmamalı. Çocuğun başarıları pekiştirilmeli, başarısızlığın nedeni araştırılmalı.
Çocuğun başarısızlıkları konuşulurken sanki her dönem, her konuda ve her derste başarısızmış gibi davranılmamalı.
Geçmişteki başarıları örnek gösterilip kötü notları düzeltme yönündeki kaygıları azaltılmaya çalışılmalı.
Öğrenmenin hayat boyu süren bir süreç olduğu düşünüldüğünde karne odaklı düşünme öğrenmenin düzeltilemez bir son gibi algılanmasına yol açabilir. Bu nedenle çocuğun başarılarına karne değil gelecek odaklı bakılmalı.
Bazı aileler öncelikle maddi ödüle yönelebilir. Çocuğun en çok istediği oyuncak, bisiklet, bilgisayar oyununu almayı tercih edebilirler. “Aferin” demek, tebrik etmek gibi ilk ödül sözel olmalı. Ondan sonra yaşına uygun maddi ödüller de alınabilir. Tabii maddi değeri yüksek hediyelerin öğrenme ve okul başarısına hiçbir katkı sağlamadığı unutulmamalı.
Bazen ebeveynler tatilin dinlenmek anlamına geldiğini unutabiliyorlar. Onlar için tatil daha çok kötü notların düzeltilmesi üzerine planlanan bir süreç haline gelebiliyor. Ancak çocukların karneleri kötü olsa bile tatilin bir kısmında dinlenmeliler.
Ders tekrarı veya telafisi ya da bu tatil ara dönem olduğundan verilmiş ödevler varsa tatilin bitimine yakın zamanda başlanması daha uygundur.
Ebeveynler olarak vereceğiniz tepkiler çocuğun diğer öğrenmelerini de etkileyecektir. Çocukları yeni bilgiler almaktan korkutmamak, karşılaştıkları zorlukları yenmeleri için cesaretlendirmek sadece öğrenim yıllarındaki başarılarını değil yaşam kalitelerini de arttırmaya katkı sağlayacaktır.