AÇIKLAMA -1 - Canlılar dünyası ; insanlardan, bitkilerden, ve hayvanlardan oluşur. İnsanlar eskiden beri hayvanlarla ilgilenmişlerdir. Kütüphanelerimizde içi yalnız hayvan resimleriyle dolu ansiklopedilerimiz de vardır. Bu ansiklopedilerde hayvanların; özellikleri, beslenmeleri, bakımları, çoğalmaları, hastalıkları ve yararları anlatılır.
Hayvanlar, duyu ve hareket yetenekleri olan canlılardır. Hayvan dostları ilk kez İngiltere'de 1822 yılında bir araya geldiler. Hayvanları korumak, insanların hayvanlara iyi davranmalarını ve hayvanların daha iyi koşullarda beslenme ve korunmalarını sağlamak amacıyla Hayvanları Koruma Birliği 'ni kurdular. Yurdumuzda Hayvanları Koruma Derneği 1908 yılında kuruldu. Aynı amaçlı dernekler birleşerek Hollanda'nın başkenti Lahey'de Dünya Hayvanları Koruma Federasyonu 'nu oluşturdular. 1931 yılında toplanan bu kuruluş 4 Ekim 'i Hayvanları Koruma Günü ilan etti.
İlk çağlarda insanlar, hayvanlardan korkuyorlardı. Hayvanlardan korunmak için evlerini dağların yamaçlarına, kayalıklara kuruyorlardı. Zamanla insanlar hayvanlara yaklaştılar. İnsanlar daha ilk çağda kedi, köpek, at, koyun, sığır, keçi gibi hayvanları evcilleştirdiler. Evcilleşen hayvanlar, insanların yardımcısı oldu. Pek çok kitapta, filmlerde, sahipleri için canını veren hayvan öykülerini okur, izleriz. Hayvanların sahiplerine bağlılıkları, hayvan sevgisinin doğup büyümesine yardımcı oldu. Hayvanları seven insanlar, hayvan hastalıklarını iyileştirmek için çalıştılar. Bugün uygar ülkelerde hayvan hastaneleri kurulmuştur. Veterinerler hayvan hastalıklarını belirleyip iyileştiriyorlar. Hayvan hastalıklarına karşı önlem alınıyor. Hayvanları hastalıklardan korumak için aşı yapılıyor.
Başlıca besinlerimiz olan et, süt, yumurta, yağ hayvanlardan sağlanır. Giyeceklerimizin bir bölümü de hayvanların derisinden, yün ve tüylerinden yapılır. İnsan sağlığı için gerekli olan aşı ve serumun yapılmasında da hayvanlardan yararlanılır.
Kafesteki kanaryanın ötüşünü dinlemek, akvaryumdaki balıkları seyretmek bizi dinlendirir. Çiçekten çiçeğe, ağaçtan ağaca dolaşan böcekler, bitkilerin çoğalma olayına yardımcı olur. Çevremizdeki hayvanlardan doğrudan doğruya veya dolaylı olarak yararlanıyoruz. Kuşkusuz akrep, yılan gibi zararlı hayvanlar da vardır. Bu zehirli hayvanlardan kendimizi korumalıyız.
Hayvanları sevenler, insanları daha içten severler. Hayvan dostları mutlu olmayı sevgide ararlar. Hayvanları koruyalım. Hayvanlara eziyet etmeyelim. Hayvanları sevelim. Onlara yardımcı olalım. Hayvanları Koruma Günü'nde öğrendiklerimizi yaşam boyu uygulayalım.
AÇIKLAMA -2-
Yeryüzünde pek çok hayvan yaşar. Bunların bir kısmı evcilleştirilmiştir. İnsanlarla birlikte yaşarlar. Evcil olmayanlar, başıboş, kontrolsüz dağ, bayır gezer dururlar.
Hayvanların insanlara faydaları çoktur. Onlardan et, süt, yumurta, yağ, peynir, bal, sucuk gibi besinler elde ederiz. Bazı hayvanların gücünden yararlanırız. Bazılarının derisinden, tüyünden, gübresinden faydalanırız.
Evin kedisi evdeki zararlı böcekleri ve fareleri yakalar. Köpek evimizi ve hayvanlarımızı korur, bize bekçilik yapar. Tavuğun yumurta ve etinden, horozun sesinden, tüyünden ve etinden faydalanırız. At, eşek ve katır gibi hayvanların gücünden faydalanırız, yüklerimizi taşırlar, arabalarımızı çekerler, bizi de taşırlar. Manda, inek, koyun bize süt, et verir. Öküz tarlamızı, harmanımızı sürer, arabamızı çeker.
Bilim adamları hayvanlar üzerinde deneyler yaparlar. İnsanlık için faydalı olacak buluşlarını bu deneyler sonunda ortaya çıkarırlar. Hayvanların bu bakımdan insana faydası vardır.
Bize pek çok faydaları olan hayvanları biz de sevelim ve koruyalım. Onları rahatsız etmeyelim. Yaralı ve hasta olanları hemen veterinere götürelim. Hayvanlara iyi bakıp besleyelim.
Her yıl Ekim ayının 4.günü "Hayvanları Koruma Günü" olarak kabul edilmiştir. O gün gelince okullarda, radyo ve televizyonlarda hayvanların faydaları üzerinde konuşmalar yapılır. Hayvanlara karşı nasıl davranılması gerektiği anlatılır.
HAYVANLARIN KORUNMASI İÇİN NELER YAPALIM
Zor durumda kalmış hayvanları koruyalım. Onların bakımına yardımcı olalım.
Bakımını üstlendiğimiz hayvanların yiyeceklerini, içeceklerini düzenli verelim. Aşılarını zamanında yaptıralım.
Hayvanlara eziyet edilmesi insanlıkla bağdaşmaz. Öte yandan bu davranış yasalarımıza göre suçtur. Bu suçu işleyenleri uyaralım.
Kuşların, karıncaların yuvalarını bozmayalım. Yumurtalarını almayalım. Avlanma mevsimi dışında kesinlikle av hayvanlarını avlamayalım.
Hayvanları korkutmayalım, ürkütmeyelim. Onlara şakadan da olsa eziyet etmeyelim.
Bakamayacağımız hayvanları eve almayalım. Biz almazsak belki bakabilecek biri alır.
Yiyecek artıklarımızı, özellikle ekmeği, çöplüğe atacağımıza yakınımızda bulunan hayvan besleyicilerine verelim.
Sapanla kuş avlamayalım. Avlamak isteyenlere engel olalım.
hayvanları koruma günü ile ilgili özlü sözler
Hayvanlarla ilgili güzel sözler Hayvanları korumakla ilgili özlü sözler At yiğidin yoldaşıdır. Tatlı dil yılanı deliğinden çıkarır. Hayvanlar en uysal dostlarımızdır. Hayvanlar sevildiğini bilir. Karıncadan ibret al, yazdan kışa hazırlan. Kedi beslemeyen, fareleri besler. Bir tutam ot, deveyi yardan atar. Karga karganın yumurtasını yemez. Köstebek fener istemez. Köpekler istioyr diye atlar ölmez. Kuşlar,''doğa'' adlı annenin güzel çalgıcılarıdır.
TEKİR İLE MİNİK KUŞ
Tekir kedi acıkmış, Bir ağaca tırmanmış, Avını düşünerek, Beklemeye başlamış. Biraz sonra kuş gelmiş, Kediye "cik, cik" demiş, Tekir ona acımış, Minik kuşu yememiş. Ülker ORDU
KEDİM Ne güzel bir kedisin, Mırıl mırıl edersin. Gözlerin ateş saçar, Seni gören fareler kaçar. Kuyruğunu sallarsın, Delikleri koklarsın. Sen de olmazsan eğer, Evlerde hep fare gezer. Arife HANCI
YARARLI HAYVANLAR
Çevremizde dolaşır, Çeşit çeşit hayvanlar. Bizlere pek çoğunun, Sayısız yararı var. Kedi, fare yakalar, Bazen de eğlendirir. Kuşlar ötüşleriyle, İç açar, neşe verir. Sadık köpeklerimiz, Bekçidir bahçemizde. Kümes hayvanları çok Yarar, beslenmemize. İnek, koyun süt verir, Doyarız etleriyle. Koyun, keçinin yünü, Bizi ısıtır böyle. At, sığır, keçi de pek, Faydalı yaratıklar. Bir de deniz ürünü, Taze, güzel balıklar.
Vefa ÇAĞAN
NE GÜZELDİR HAYVANLAR
Evimizde yaşarlar, Elimize bakarlar, Türlü işe yararlar, Evcilleşmiş hayvanlar. Ne güzeldir tavuklar, Folluk dolu yumurtalar, Hep bal yapar arılar, Ne güzel şu hayvanlar. Sütlerini içeriz, Kimisine bineriz, Öküzle çift süreriz, Yararlıdır hayvanlar. Kılları var, yünü var, Süzgün bakar mandalar, Kedi, eşek ve atlar, Ne güzel şu hayvanlar. Arabaya koşarız, Uzun yollar aşarız, Güçlerine şaşarız, Ne güzel şu hayvanlar. Ormanları süslerler, Gece, gündüz öterler, Bize, dostluk ederler, Çok tatlıdır, hayvanlar.
Hasan ŞEN
GÖÇMEN KUŞLAR
Gittiniz hep dizi dizi, Bıraktınız ülkemizi, İlkbaharda gene gelin, Unutmayın sakın bizi. Gelmeden kış, yağmadan kar, Gidin, gidin güzel kuşlar, Uzak güney illerinde, Bol yiyecek, bol güneş var. Türkülerle gidersiniz, Kim gösterir size yol, iz ? Ürkütmez mi kalbinizi, Yüce dağlar, coşkun deniz ? Gökte olup sıra sıra, Kayboldunuz ufuklarda, Göçmen kuşlar, güzel kuşlar, Yine gelin ilkbaharda!…
Zeki TUNABOYLU
RENGİN Beyaz kedim, Siyah kedim, Sarı kedim, Adı "Rengin" olsun dedim. Rengin ablamın adıdır; O şimdi kızacak bana, Fakat öğretmenim söyledi ya? Rengin demek renkli demek, Bunda ne var gücenecek ? Lâkin ablam, Rengin ablam. Hain ablam. Sofra başında dün akşam, Astı bana çehresini. Belki biraz hakkı vardı, Çünkü Rengin onun adı, Fakat ne var gücenecek; Rengin demek, renkli demek; Benim kedim de üç renkli, Hem de benekli. Beyaz kedim, Siyah kedim, Sarı kedim, Adı "Rengin" olsun dedim. Tevfik FİKRET
KUŞLARLA Kuşlar uçar, Ben koşarım; Onların kanatları var, Benim kanadım kollarım. Kuşlar kanadını çırpar, Ben de kolumu sallarım… Uçun kuşlar, uçun kuşlar; Hepinizle yarışım var! Uçtu kuşlar, Bende koştum; Koştum yarı yola kadar; Ta önüme bir uçurum Çıktı, orda kaldım naçar. Yoo, çekemem öyle kurum! İsterseniz, haydi tekrar Yarışırız…Uçun kuşlar! Tevfik FİKRET
LEYLEK Akşam oldu, sen de yuvana döndün Ayrı ayrı doyurdun yavrularını. Artık rahatsın Hacı Leylek İstediğin gibi takırdatabilirsin gagalarını! Hep yollarda mı geçecek ömrün ? Yazın burda, Kışın başka yerdesin.. Yuvandan ayrılacağın için mi Böyle düşüncelisin ? Nasıl dayanıyor o uzak yola Zayıf vücudun , İnce, uzun bacakların ? Söyle hangi memlekette geçirecek O güzelim yazı, yavruların ? Yalnız biz değiliz seni seven Bak, ne kadar üzülüyor gidişine Şu çiçekten çiçeğe konan kelebek. Baharı erken getir bahçemize Olmaz mı Hacı Leylek ? Şükrü Enis REGÜ
SERÇELER Bir gün gelir, geçer bu geceler Tırtıllar tırmanır yapraklara Damla damla sızmaz dudaklara Kalbin kaynağından bu heceler Alnı işleyerek düşünceler Gözyaşı döker zambaklara Ve üşüşür olgun başaklara Akşamın dallarından serçeler. Ahmet Muhip DIRANAS
KUZUM Mini mini bir kuzum var, Çayırlarda gezer oynar. Hep arkamdan koşar, gelir, Yaramaz pek neşelidir. Yanından ayrılsam biraz, Hemen yanık yanık meler. Kırdaki otlara doymaz, Daha ister neler neler. Şeker, arpa, fıstık, üzüm, Çok bilmiştir iki gözüm. Dr. Ali Rıdvan UNAR