4) Hangi tümcede bütün sözcükler büyük ünlü uyumuna uymaktadır? A) Kardeşim ders çalışıyor. B) Sergen, Salim ile oyun oynuyor. C) Feyyaz okula gelemedi. D) Gömleğimin yakası kirlendi. |
5) Hangi tümcede ünlü ile başlayan bir ek aldığında yumuşamaya uğrayan bir sözcük vardır? A) Fabrikaya işçi alınacakmış. B) Çalışkan insanlar başarılı olur. C) Aralarındaki dostluk bambaşkaydı. D) Nüfus cüzdanını kaybetmiş. |
6) ? Gözüm yaşı dinmez oldu ? cümlesindeki ? yaş ? kelimesi ile aşağıdakilerden hangisi sesteştir? A) Yaşını başını aldı B) İster kuru ister yaş C) Yaşlarımla ağladım,ağladım D) Yaşlılara da saygı gerek |
7) ? Şehrin ışıkları sokağımızı aydınlatmıyordu ? cümlesinde aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur? A) Hece düşmesi B) Ulama C) sessiz sertleşmesi D) Sessiz yumuşaması |
8) Hangi kelime birleşik yapılı değildir? A) Karnıyarık B) Denizaşırı C) Bitpazarı D) Geliyordu |
9) Eklerden hangisi bir kelimeye birleştiği zaman ses uyumuna göre değişmez.? A) -ler B) -ım C) -yor D) -den |
10) Aşağıdaki kelimelerden hangisi büyük ses uyumuna uyar? A) Anne B) Elma C) Kardeş D) Mayıs |
11) Sürekli sert ünsüzler aşağıdaki seçeneklerden hangisinde verilmiştir? A) b,c,d,g B) f,s,ş,h C) p,ç,t,k D) b,c,h,s |
12) Bir dili meydana getiren seslerin bütününe ne ad verilir? A) Kelime B) Alfabe C) Kitap D) Hece |
13) Aşağıdaki sözcüklerden hangisi aldığı ek nedeniyle büyük ünlü uyumuna uymamaktadır? A) ağaçlardan B) okuldan C) mavimtırak D) yolda |
14) Aşağıdaki cümlelerden hangisinde ünlü düşmesine örnek bir sözcük yoktur? A) Emir vermeyi çok sever. B) Bu resmi Yağmur yaptı. C) Şehrin her yerini gezemedik. D) Top Mustafa'nın burnuna çarptı. |
15) Aşağıdaki altı çizili kelimelerden hangisinde hece düşmesi olmamıştır? A) Hüznüm dağları aştı. B) Alnım ter içinde kaldı. C) Sabrın sonu selamettir. D) Dolabın kapağını açtı. |
16) Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kaynaştırma sesi kullanılmamıştır? A) Bugün okula gelmedi. B) İkişerli sıra yaptık. C) Odayı bugün temizledim. D) Bu konu burada kapansın. |
17) Aşağıdaki cümlelerin hangisinde hece düşmesi görülen kelime vardır? A) Burnun mu büyüdü? B) Akşama bize gelir missin? C) Kendimi iyi hissetmiyorum. D) Bugün hava çok soğuk. |
18) "Ak akçe kara gün içindir." atasözünde hangi kelime büyük ünlü uyumuna uymamaktadır? A) akçe B) gün C) kara D) içindir |
19) Aşağıdaki kelimelerin hangisinde ünlü ile başlayan bir ek getirilirse ünsüz yumuşaması olur? A) ceylan B) iş C) dolap D) eser |
20) Aşağıdaki kelimelerin hangisinde büyük ünlü uyumu yoktur? A) masa B) çiçek C) kuruyemiş D) ulus |
21) Aşağıdaki kelimelerden hangisi büyük ünlü uyumuna uymaktadır? A) sevecen B) korgeneral C) hisar D) sincap |
22) Aşağıdakilerin hangisinde, büyük ünlü uyumuna uymayan ek vardır? A) yeşillimtrak B) kitap C) siper D) demokrasi |
23) Aşağıdaki kelimelerden hangisi, büyük ünlü uyumuna uymamaktadır? A) gece B) birinci C) ana D) kardeş |
24) Aşağıdaki kelimelerden hangisi sözlükte önce yer alır? A) sokak B) sınıf C) salıncak D) sonbahar |
25) Aşağıdakilerden hangisi sözlükte diğerlerinden sonra yer alır? A) önder B) önce C) önemli D) ölçek |
26) Aşağıdakilerden hangisi sözlükte diğerlerinden sonra yer alır? A) önder B) önce C) önemli D) ölçek |
27) Aşağıdakilerden hangisinde ünsüz yumuşaması hadisesine örnek yoktur? A) Hadi seni yemeğe götüreyim. B) Bu havada dağa tırmanmak istiyor. C) Sabahları balığa çıkarlar. D) Evdeki televizyon ışığı çok yansıtıyor. |
28) Aşağıdaki cümlelerden hangisinde hece düşmesine örnek yoktur? A) Bu adamın fikri bana ilginç geldi. B) Çocukcağız sabahtan beri sizi bekliyordu. C) Göğsünde hâlâ ağrı var mı D) Bundan da alnımızın akıyla çıktık. |
29) Aşağıdakilerin hangisinde ulama yoktur? A) Doktor telefon etti, sizi sordu. B) Bize yardım edecek misiniz? C) Akşam olunca el ayak çekilirdi. D) Çocuğun ruh sağlığı bozulmuştu. |
30) Aşağıdakilerden hangisinde ulama yapılmaz? A) çocuğun önlüğü B) gelmiş olmak C) yazı masası D) kör olası |
31) Ünlüyle biten kelimelerden sonra ünlüyle başlayan bir ek gelirse iki ünlü arasına bir ünsüz getirilir. Buna kaynaştırma denir. Bu açıklamaya göre, aşağıdaki kelimelerden hangisinde bir kaynaştırma harfi kullanılmıştır? A) dedemin B) kediler C) evden D) tabloya |
32) "Koltuğun yanındaki gazeteyi alıp okudu." cümlesindeki hangi kelimede kaynaştırma harfi vardır? A) koltuğun B) gazeteyi C) yanındaki D) alıp |
33) Aşağıdaki kelimelerin hangisine "-in" takısı getirilirse, hece düşmesi olmaz? A) ağız B) alın C) fikir D) bilek |
34) "Gömleğini ve çorabını kurutup dolaba koydu." cümlesinin hangi kelimesinde sert sessiz yumuşaması yoktur? A) gömleğini B) kurutup C) çorabını D) dolaba |
35) Aşağıdakilerden hangisi büyük ünlü uyumuna uymaktadır? A) minder B) mektup C) insan D) kebap |
36) Aşağıdaki kelimelerden hangisinin sonuna bir ünlü getirildiğinde ses yumuşaması meydana gelmez? A) sinek B) yeşil C) tat D) kitap |
37) Aşağıdaki kelimelere, ünlüyle başlayan ekler getirilmiştir. Buna göre, hangi seçenekte verilen kelimenin yazımında yanlışlık yapılmıştır? A) uçak - ı => uçağı B) dolap - a => dolaba C) yakıt - ı => yakıdı D) kireç - e => kirece |
38) Aşağıdaki kelimelerden hangisinin sonuna bir ünlü gelirse, ses yumuşaması meydana gelir? A) ağaç B) tutkal C) kalem D) tünel |
39) Aşağıdaki kelimelerden hangisi "-e / -a" takısı aldığında son sesi yumuşamaz? A) sokak B) çorap C) topaç D) bulut |
40) "Sohbetimiz uzun süre devam etti." Yandaki cümlede büyük ünlü uyumuna aykırı kaç kelime vardır? A) 2 kelime B) 3 kelime C) 4 kelime D) 5 kelime |
41) Aşağıdakilerden hangisinde hece düşmesi yoktur? A) bilim B) ağzım C) alnım D) oğlum |
42) "Çocuklar sessizce içeriye giriyorlardı." cümlesinde baştan kaçıncı kelime büyük ünlü uyumuna uymamaktadır? A) Birinci kelime B) İkinci kelime C) Üçüncü kelime D) Dördüncü kelime |
43) "Kardeş kelimesi büyük ünlü uyumuna uymamaktadır. Bu durumun nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Yabancı kelime olduğu için B) Ses değişikliğine uğradığından C) Ek aldığından D) Bileşik kelime olduğundan |
44) Aşağıdakilerden hangisi küçük ünlü uyumu kuralına aykırıdır? A) gömlek B) çatı C) pamuk D) odun |
45) Aşağıdakilerin hangisine " -ken " eki getirildiğinde, kelime büyük ünlü uyumuna aykırı olur? A) uçar B) sönmüş C) gider D) söner |
46) Aşağıdaki kelimelerin hangisindeki ünlülerin tümü hem ince hem de yuvarlak ünlüdür? A) kömür B) ekin C) onur D) ağır |
47) "seraskerlik" kelimesinde kaç tane ince, kaç tane kalın ünlü vardır? A) 2 ince 3 kalın ünlü B) 3 ince 2 kalın ünlü C) 3 ince 1 kalın ünlü D) 2 ince 4 kalın ünlü |
48) Aşağıdaki harf dizilerinden hangisi alfabetik sıralamaya uygun değildir? A) ç, d, e, f, g, ğ B) j, k, l, m, n, o C) p, r, s, ş, t, u D) m, n, ö, p, r, s |
49) "Takımının şampiyon olması onu çok sevindirmişti." Yandaki cümlede hangi kelimeler arasında ulama söz konusudur? A) takımın - şampiyon B) olması - onu C) şampiyon - olması D) onu - çok |
50) Aşağıdaki kelimelerin hangisinde kaynaştırma harfi yoktur? A) kardeşi B) dosyanın C) suyun D) uydusu |
51) Aşağdakilerden hangisi " -i " eki aldığında diğerlerinden farklı bir özellik gösterir? A) karın B) ağız C) dil D) burun |
52) Aşağıdaki kelimelerin hangisinde hece düşmesi olmamıştır? A) ömrün B) karnı C) aklı D) kalbi |
53) Aşağıdaki kelimelerin hangisinde sert ünsüzlerden ikisi birden vardır? (fıstıkçışahap) A) dizgi B) çıta C) bağcı D) gözlem |
54) Aşağıdakilerden hangisi " -i " veya " -e " eklerini aldığında diğerlerine göre farklı bir özellik gösterir? A) ulus B) top C) demet D) yumak |
55) Sözcük sonlarındaki sürekisiz sert ünsüzler (p, ç, t, k), ünlüyle başlayan bir ekle karşılaşınca yumuşamak suretiyle (p=>b; ç=>c; t=>d; k=>g) seslerine dönüşürler. Bu kurala aykırı bir durum aşağıdaki cümlelerin hangisinde vardır? A) İkinci vuruşta baltanın sapı kırıldı. B) Yatağına uzanır uzanmaz uyudu. C) Büyükçe bir ağacın gölgesinde oturdular. D) Yemeğin tadı damağında kaldı. |
56) Aşağıdaki kelimelerden hangisi ünlüyle başlayan ek aldığında bu kelimenin sonundaki ses yumuşar? A) yalan B) kabuk C) akım D) satır |
57) Aşağıdaki kelimelerin sonlarına ünlü getirilirse hangisinin son sesi değişmez? A) başkan B) sayaç C) açacak D) armut |
58) "Kayağını onarırken çekici eline vurmuştu." cümlesindeki hangi kelimelerde sert sessiz yumuşaması vardır? A) kayağını - eline B) kayağını - çekici C) onarırken - çekici D) eline - vurmuştu |
59) Aşağıdaki kelimelerden hangisi büyük ünlü uyumuna uygundur? A) dersane B) öğrenci C) daire D) kahve |
60) "Mektubu alır almaz derhal cevap vermenizi rica ederim." Yandaki cümlede büyük ünlü uyumu kuralına uymayan kaç kelime vardır? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 |
61) "Sinema" kelimesi ünlü uyumlarına aykırı yapıdadır. Bunun nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Bileşik kelime olduğu için B) Ek aldığı için C) Yabancı kökenli kelime olduğu için D) Değişikliğe uğradığı için |
62) Aşağıdaki kelimelerden hangisi, küçük ünlü uyumuna uygundur? A) oğul B) havlu C) savunma D) salon |
63) Aşağıdaki cümlelerin hangisinde büyük ünlü uyumuna uymayan kelimeler vardır? A) Düzenli çalışmayı alışkanlık edinmiştir. B) Yıl sonu sergimiz çok beğenildi. C) Bu yıl havalar bir türlü düzelmedi. D) Annem sigara içilmesinden hiç hoşlanmaz. |
64) Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde büyük ünlü uyumu kuralına uymayan ekler vardır? A) -lik, -gi B) -cı, -geç C) -ki, -ken D) -sel, -ce |
65) "Yargılamak" keilmesinde kaç tane kalın ünlü vardır? A) 4 B) 3 C) 2 D) 1 |
66) "Geliyor" kelimesinde kaç tane ince, kaç tane kalın ünlü vardır? A) 2 ince 1 kalın ünlü B) 2 ince 2 kalın ünlü C) 1 ince 2 kalın ünlü D) 1 ince 3 kalın ünlü |
67) Aşağıdakilerin hangisinde ince ünlülerin tümü bir arada verilmiştir? A) e, i, ö, a B) e, i, ö, ü C) ö, e, o, i D) o, ü, a, i |
68) Aşağıdaklilerin hangisinde kalın ve ince ünlüler bir arada bulunmaktadır? A) bilezik B) yolcular C) merdiven D) sinema |
69) "1. çakıl 2. çam 3. çalgı 4. çaba"
Yanda verilen kelimeler sözlük sıralamasına göre dizildiğinde doğru sıralama hangi seçenekte olduğu gibi olmalıdır? A) 4., 1., 3., 2. B) 4., 2., 1., 3. C) 3., 2., 1., 4. D) 2., 1., 3., 4. |
70) Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünsüz benzeşmesi kuralına örnek olabilecek bir sözcük yoktur? A) Ocağı söndürmeyi unutma. B) Bardaktaki sütü sana hazırladım. C) Çocuktan al haberi. D) Kalabalığı birden dağıttı. |
71) Aşağıdaki sözcüklerden büyük ünlü uyumu kuralına uygun olanını işaretleyiniz. A) elma B) enginar C) fıstık D) patates |
72) "Zirveye doğru, adım adım ilerliyordu." cümlesinde sessiz harfle başlayıp sesli harfle biten sözcükler aşağıdakilerin hangisidir? A) zirveye-doğru B) adım-adım C) adım-ilerliyordu D) doğru-ilerliyordu |
73) Kalın Ünlüler: a, ı, o, u İnce Ünlüler: e, i, ö, ü Büyük Ünlü Uyumu; "kalınlık-incelik uyumudur. Yukarıda verilen bilgilerden faydalanarak, aşağıdaki cümlelerin hangisinde büyük ünlü uyumuna uymayan bir sözcük vardır? A) Yarın babamla ava çıkacağız. B) Öğretmen büyük ünlü uyumunu anlattı. C) Tuğçe kumandayı bozdu. D) Sonunda aradığımı buldum. |
74) "Seni daha iyi duyabilmek için yavrum!" Yandaki cümlede geçen sözcüklerden hangisi ünlü harfle başlayıp ünlü harfle bitmiştir? A) seni B) için C) duyabilmek D) iyi |
75) Verilen sözcüklerden hangisinde büyük ünlü uyumuna uymayan bir sözcük vardır? A) kaşık B) gözlük C) çiçek D) kitap |
76) "Kitabın kapağını açtık. İkinci konuyu okumaya başladık." cümlesinde aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur? A) Kaynaştırma harfi B) Ünsüz benzeşmesi C) Ünlü düşmesi D) Ünsüz yumuşaması |
77) Aşağıdaki sözcüklerin hangisinde kaynaştırma ünsüzü yoktur? A) yedişer B) ağzı C) içeriye D) sırası |
78) Aşağıdaki sözcüklerin hangisine ünlüyle başlayan bir ek getirildiğinde herhangi bir ses olayı gerçekleşmez? A) çap B) gönül C) yatak D) bıçak |
79) Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünsüz yumuşamasına uğramış bir sözcük vardır? A) İçeriden sesler geliyordu. B) Ağacın gölgesinde öylece oturduk. C) Onunla geçen hafta görüştük. D) Bankaya kadar yürüdük. |
80) Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ulama vardır? A) Çocukça davranıyorsun. B) Öğretmenimiz konuşuyor. C) Yolun ortasında bekliyordu. D) Dışardan kuş sesleri geliyor. |
81) Aşağıdaki kelimelerin hangisinde ünsüz yumuşaması olmuştur? A) ağaçta B) yatağı C) güzeller D) boynu |
82) Aşağıdaki sözcüklerden hangisine ünlüyle başlayan bir ek getirildiğinde ünlü düşmesi gerçekleşmez? A) boyun B) ömür C) ağız D) kâğıt |
83) Aşağıdakilerin hangisinde ince ünlülerin hepsi kullanılmıştır? A) gözlüğün camı B) sazın telleri C) sevgi sözü D) sıranın üstü |
84) Aşağıdakilerin hangisinde yuvarlak ünlülerin hepsi bir arada verilmiştir? A) a, e, o, ö B) o, ö, u, ü C) u, ü, a, e D) u, ü, ı, i |
85) Aşağıdakilerden hangisi büyük ünlü uyumuna aykırı eklerden birisi değildir? A) - li B) - yor C) - ken D) - leyin |
86) Aşağıdaki sözcüklerin hangisi hem büyük hem de küçük ünlü uyumuna uymamaktadır? A) mektup B) nisan C) hediye D) millet |
87) Ana yönlerden hangisi büyük ünlü uyumuna uymaz? A) güney B) kuzey C) doğu D) batı |
88) Aşağıdaki sözcükerin hangisi küçük ünlü uyumuna uymaktadır? A) bisiklet B) çamur C) Erzurum D) mobilya |
89) Aşağıdaki sözcüklerin hangisinde büyük ünlü uyumu aranmaz? A) Şarkı B) Çiçek C) Cetvel D) Birçok |
90) Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tüm sözcükler büyük ünlü uyumuna uymaktadır? A) Yemeğini soğumadan yemen gerekir. B) Uludağ'da kayak yapmak çok pahalı oluyor. C) Resim yapmayı çok severim. D) Televizyonda film seyretmek sinema kadar güzel değil. |
91) Aşağıdaki sözcüklerden hangisi sözlükte en son sırada yer alır? A) Kalem B) Karpuz C) Kazak D) Kayık |
92) "Çocuğun saçlarında renk renk tokalar var." cümlesinde geçen "çocuğun" kelimesiyle ilgili olarak aşağıdaki ses olaylarından hangisi vardır? A) Ünsüz benzeşmesi B) Ünlü daralması C) Ünlü düşmesi D) Ünsüz yumuşaması |
93) "Soğuktan ellerim çatladı." cümlesinde aşağıdaki ses olaylarından hangisi vardır? A) Ünsüz yumuşaması B) Ünsüz düşmesi C) Ünsüz benzeşmesi D) Ünsüz türemesi |
(__) ?k? sesi süreksiz ünsüzdür. (__) ?Fıstıkçı şahap ?söz grubunun ünsüzleri yumuşak ünsüzlerdir. (__) Kek kalıbı kırılmış. 'cümlesinde altı çizili sözcükte yumuşama vardır. (__) Kapısı sözcüğünde kaynaştırma harfi vardır. (__) Akademi sözcüğü büyük ünlü uyumuna uyar.
kaynaştırma - dil bilgisi - ünsüz yumuşaması - dolap - Bir dili doğru ve güzel konuşup yazabilmek için gerekli kuralları gösteren ve öğreten bilim dalına _________________ denir. Sözcüklerin sonlarında bulunan sert-süreksiz ünsüzler ( b, c, d, g ), ünlü ile başlayan bir ek aldığında (p, ç, t, k ) şeklinde değişir. Bu duruma _________________ denir. Türkçe sözcüklerin sonlarında yumuşak - süreksiz ünsüzler (b, c, d, g) bulunmaz. Bu duruma örnek olarak _________________ sözcüğü verilebilir. ?Yaşasın ?sözcüğündeki ünsüzler _________________ harfidir.