KÖŞE YAZILARI

Ülkemizde 2008 yılında 55 bin, 2010 yılında 61 bin olan ücretli öğretmen sayısı 2011 yılında 77 bini aşmıştır.  Öğretmen açığının devam etmesi nedeniyle 2011-2012 öğretim yılında da ücretli öğretmen görevlendirme yoluna gidilecektir. Bu konuda gerek Bakanlık gerekse yöneticilerden kaynaklanan birçok sorun yaşanmaktadır. Müfettişler Derneği olarak bu sorunların çözümü için Milli Eğitim Bakanlığına aşağıdaki açıklama ve önerimizi resmi yazıyla ilettik.  Sorunun çözümü için diğer önerilerimizde olduğu gibi bu önerimizin de dikkate alınarak gereğinin yapılacağını ümit ediyoruz. 

                                                                                                       MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞINA

                                                                                                       (Personel Genel Müdürlüğü)

             Ülkemizde 2008 yılında 55 bin, 2010 yılında 61 bin olan ücretli öğretmen sayısı 2010-2011 öğretim yılında 77 bini aşmıştır.

Kurum teftişlerinde; Ücretli öğretmenlerin hak ve sorumluluklarının neler olduğuna ilişkin kurumlar arasında farklı uygulamalar yapıldığı, birçok okul yöneticisinin ücretli öğretmenlere nöbet, kulüp danışmanlığı, şube rehberliği vb. görevleri verdiği ve buna yönelik ekders ücreti ödedikleri görülmektedir.

MEB Personel Genel Müdürlüğü, ücretli öğretmenlere verilemeyecek görevlerle ilgi 15.12.2005 tarihli 75735 sayılı bir yazı yayımlamıştır.  MEB İlköğretim Genel müdürlüğünün 15.02.2008 320/2156 sayılı yazıları ile MEB Personel Genel Müdürlüğü’nün 13.10.2007 tarihli 71809 sayılı yazıları da ücretli öğretmenlere verilecek görevlere ilişkindir.  Bu yazılar incelendiğinde;

1.    Ücretli beden eğitimi, müzik, görsel sanatlar, din kültürü ve ahlâk bilgisi öğretmenleri İlköğretim okullarının 4 üncü ve 5 inci sınıflarında derse giremezler. Sadece yabancı dil öğretmenleri 4 ve 5. sınıfta derse girebilirler.

2.    Ücretli öğretmenlere kulüp danışmanlığı görevi verilemez.

3.     Ücretli öğretmenlere şube rehber öğretmenliği görevi verilmez.

4.    Ücretli öğretmenlere öğrencileri yetiştirme kurslarında görev verilemez.

5.    Ücretli öğretmenlere derse hazırlık ve planlama görevi karşılığı ders ücreti ödenmez.

6.    Ücretli öğretmenlere ders dışı eğitim çalışmaları (egzersiz) verilmez.

7.    Ücretli öğretmenlerden sınıf öğretmeni olarak 4 ve 5. sınıfı okutanların derslerine branş öğretmenleri girdiğinde bu saatler için ek ders ücreti ödenmez.

8.    Ücretli öğretmenlere belleticilik görevi verilmez.

9.    Ücretli öğretmene nöbet görevi verilemez.

10.     Ücretli öğretmenlere okullarda oluşturulması gereken satın alma, muayene kabul vb. komisyonlarda görev verilemez.

11.     Ücretli öğretmenlerden özel eğitim sınıflarında görevlilerin ekderslerinde % 25 fazla ödeme yapılmaz.

Okul yöneticileri, ücretli öğretmenlere verilmemesi gereken görevleri bazen yanlışlıkla çoğu zaman ise mecburiyetten vermektedirler. Günümüzde ücretli öğretmen sayısının 80 bine dayanmış olması aslında Bakanlığın ücretli öğretmenlere verilecek görevlere ilişkin yeni bir düzenleme yapmasını zorunlu kılmaktadır.  Konuyu irdelersek;

a.       Ücretli öğretmen sayısının kadrolu öğretmenden daha fazla olduğu birçok okulumuz vardır.  Bu okullarda şube rehber öğretmenliği için kadrolu öğretmenlerin sayısı yetmemektedir. Bu durumda ücretli öğretmenlere şube rehber öğretmenliği verilmesi zorunlu hale gelmektedir.  Özellikle ikinci kademesinde tamamen ücretli öğretmenlerin çalıştığı bazı okullarda bu kaçınılmazdır.

b.      Ücretli öğretmenler de diğer öğretmenler gibi derse hazırlık ve plan yaptığı halde bu öğretmenlerimize derse hazırlık ve planlama ücretinin ödenmemesi son derece yanlış bir uygulamadır. Bu açık haksızlığa son verilmeli ücretli öğretmenlere girmiş oldukları her 10 saat için 1 saat derse hazırlık ve planlama ücreti verilmelidir.

c.       Okullarda kurulması zorunlu kulüp sayısından daha az sayıda kadrolu öğretmen varsa ücretli öğretmenlere kulüp danışmanlığı görevi verilmeli, buna ilişkin ekders ücreti de ödenmelidir.

d.      Özellikle kırsal kesimde açılacak yetiştirme kurslarında ilgili branştan kadrolu öğretmen bulunmaması nedeniyle kurs açılamamaktadır. Ücretli öğretmenlere bu kurslarda görev alma hakkı tanınmalıdır. Böylece öğrencilere fırsat eşitliği de sağlanacaktır.

e.       Ücretli öğretmenlere ders dışı eğitim çalışmaları yapma hakkı verilmelidir. Özellikle kadrolu öğretmen sayısı az olan okullarda bu çalışmalar yapılamamaktadır.

f.       Belleticilik ve nöbet ancak kadrolu öğretmenlere verilir ancak belleticilik için gönüllü öğretmen olmaması ve nöbet tutacak yeterli sayıda öğretmen bulunamaması halinde ücretli öğretmenlere bu görevlerin verilmesi sağlanmalıdır.

g.      Özel eğitim sınıflarında görevli öğretmenlerle aynı işi yapan ücretli öğretmenlere de ekdersleri % 25 fazla ödenmelidir.

Önerilerimizin yerine getirilmesi, bir yandan ücretli öğretmenlerimize yapılan ayrımcılığa son verilmesini sağlarken diğer yandan okullardaki yönetim ve eğitim-öğretim çalışmaları açısından yararlı olacaktır. Milli Eğitim Bakanlığımızın, konuya gereken ilgi ve hassasiyeti göstermesini ve bir genelge yayınlanmasını temenni ediyoruz.

Ücretli öğretmenleri ilişkin önemli bir sorunda sigortalarına ilişkindir. Kadrolu öğretmenlerin maaş karşılığı haftada 15 saat derse girmeleri halinde sigortaları tam yatırıldığı halde haftada 15 saat derse giren ücretli öğretmenin sigortası sadece 2 gün olarak yatırılmaktadır. Ücretli öğretmenlerin sigortalarına ilişkin bu uygulama adil değildir.

Ücretli öğretmenlerin sigorta işlemlerine ilişkin geçmişteki uygulamaları hatırlarsak; 2001/39 sayılı genelge ile 7,5 saate bir gün karşılığında sigortası yatırılan ücretli öğretmenler yıllarca mağdur olmuşlardır. 2009 yılında uygulama değişmiş Maliye Bakanlığının 09/07/2009  8634 sayılı yazıları üzerine sigorta gün sayısı aylık  brüt ekders ücret tutarının prime esas günlük kazanç alt sınırına bölünmesi sonucuna göre yatırılmaya başlanmıştır.  Bu uygulamayla haftada yaklaşık 26 saat derse giren bir ücretli öğretmenin sigortası tam yatırılmıştır. Bakanlık ta bu uygulamayı doğru bulmuş olsa gerek ki 7,5 saate bir gün sigorta yatırılmasını içeren 2001/39 sayılı genelgeyi  yürürlükten kaldırarak yeni uygulamayı teyit etmiştir( 2010/2 sayılı genelge).  Ancak aradan fazla zaman geçmeden  uygulamadaki tereddüt nedeniyle Maliye bakanlığından görüş sorulmuş,  Maliye Bakanlığının 09/07/2010  tarihli 10283 sayılı yazılarıyla  yine eskiye dönülerek 7,5 saate bir gün sigorta yatırılması uygulaması yeniden başlatılmıştır.

7,5 saate bir gün sigorta yatırılması uygulamasında yasal açıdan iki haksızlık söz konusudur.

1.                  5510 sayılı kanunun 80. maddesi j fıkrasına göre Milli Eğitim Bakanlığına bağlı her dereceye göre ve her türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumlarında ek ders ücreti karşılığında ilgili mevzuat çerçevesinde uzman ve usta öğretici olarak çalıştıranlardan haftada 30 saat derse girenlerin pirim ödeme gün sayısı  30 günü bulurken onlarla eşit saatte derse giren aynı kanunun 4. Maddesine göre çalışan  ücretli öğretmenin sigortası 16 gün olmaktadır. Bu uygulamanın sakat olduğu açıktır.

2.                  Kamuda çalışanlar, işlerinin niteliğine göre farklı saatlerde çalışma yükümlülüğüne sahiptirler. Bir memur haftada maaşının karşılığında 40 saat çalışır. Öğretmenin maaş alabilmesi için ise haftada 15/18 saat derse girmesi yeterlidir. Kadrolu öğretmenle ücretli öğretmenin sigorta uygulaması karşılaştırıldığında; Kadrolu öğretmenin 2,5 saat derse girmesi karşılığında 1 günlük sigortası yatırılırken aynı işi yapan ücretli öğretmen 1 günlük sigortasının yatırılması için 7,5 saat derse girmek zorunda bırakılmaktadır.

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda veya 4857 Sayılı İş Kanunu’nda ücretli öğretmenlerin 7,5 saate 1 gün sigortasının yatacağına ilişkin açık bir hüküm yoktur. Ücretli öğretmenler, öğretmen olarak çalıştırılmakta, memur ya da hizmetli işi yapıyormuş gibi haftada 45 saat çalışma yükümlülüğü esas alınarak sigortaları yatırılmaktadır. Bu kişilerin öğretmenlik yaptığı dikkate alınmalıdır. Eşit bir uygulama için haftada 15 saat derse giren ücretli branş, 18 saat derse giren ücretli sınıf öğretmenlerinin sigortası tam yatırılmalıdır. Bu yapılamıyorsa hiç olmazsa haftada 30 saat derse giren ücretli öğretmenlerin sigortası tam yatırılmalıdır.

 Yapılan işin niteliği ve emsal öğretmenlerin durumu dikkate alınarak ücretli öğretmenlerimizin görevleri ve sigorta işlemlerine yönelik Bakanlık yazıları iptal edilmeli ve 2011-2012 öğretim yılı başlamadan yeni bir genelge çıkarılmalıdır.

Bilgilerinize arz ederim.

                                                                                                            Doğan CEYLAN

                                                                                                    Müfettişler Derneği Başkanı